W miejscu, od którego zaczynamy podróż Młynówką, przy al. Grottgera 11, zobaczymy opuszczoną, zabytkową willę Modrzejówka, dawną posiadłość Heleny Modrzejewskiej. Na terenie dawnego folwarku w 1882 roku aktorka zleciła budowę willi , a później okoliczny teren obsadziła modrzewiami. Okazuje się, że willa wpisuje się rzadką w Krakowie architekturę uzdrowiskową. Zachował się charakterystyczny, oryginalny drewniany ganek. W 1889 roku artystka sprzedała Modrzejówkę Towarzystwu Budowy Tanich Mieszkań dla Robotników Katolickich. Celem jego działalności było przeciwdziałanie wzrastającej bezdomności w Krakowie. Wybudowano więc 11 domów parterowych, a willę wykorzystano do celów administracyjnych. Źródła podają, że w 1911 roku mieszkało w tym miejscu sto rodzin, a do ich dyspozycji pozostawała szwalnia, czytelnia, teatr robotniczy i klub sportowy. 

Helena Modrzejewska planowała rozpocząć w swojej posiadłości działalność kulturalną i  edukacyjną. W związku z tym, iż nigdy tam nie zamieszkała, nie udało jej się tego planu zrealizować. Jednak dzisiaj mieszkańcy Krakowa, w szczególności Krowodrzy, walczą o Modrzejówkę, aby zrealizować zamysł samej Modrzejewskiej. 

Jeden z domów wybudowanych przez Towarzystwo Budowy Tanich Mieszkań dla Robotników Katolickich przy ulicy Gzymsików 8 był siedzibą Krakowskiego Teatru Osobliwości. Założyli go absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1977 roku, rozpoczynając swoją działalność premierą spektaklu Ogród Rozkoszy. Teatr po roku występów uzyskał w Krakowie szerokie grono odbiorców, szacuje się, że ok. 3 tysiące widzów. Na jego przedstawienia ludzie przybywali tłumnie, także z innych miast Polski. 

Charakterystyczne formy teatralne, znane z dużej siły oddziaływania na publikę, po jakie sięgali artyści, opierały się w dużej mierze na widowiskach plenerowych i spektaklach wykorzystujących elementy cyrkowe. Zgodnie z pomysłem  dyrektora teatru Jerzego Zonia, artyści używali szczudeł, posługiwali się tańcem oraz pantomimą. Początkowo spektakle były improwizowane, co dało KTO możliwość przekonania widzów do stosowanych środków teatralnego wyrazu. Z czasem rola słowa mówionego w spektaklach zaczęła tracić na znaczeniu na rzecz wyrażania prezentowanych opowieści ruchem. 

Przemierzając dalej Młynówkę w kierunku Biprostalu, między przecznicami ul. Biernackiego i ul. Kujawską, traficie na skwer Szewczyka Dratewki, gdzie powstał kącik czytelniczy. To miejsce na pewno polubią wszyscy miłośnicy książek. Przyjdźcie z przeczytaną książką, podzielcie się z innymi tym dobrodziejstwem, zostawiając ją w budce, a sami przeglądnijcie książki już tam umieszczone. Może coś Was zainteresuje, o czym nie pomyślelibyście nigdy wcześniej? Jeśli tak, to świetnie! Rozsiądźcie się wygodnie na ławce wśród tej pięknej, miejskiej zieleni i oddajcie się upatrzonej lekturze. 

Na naszej trasie spotkamy dwa obiekty reprezentujące modernizm pierwszej połowy lat 60. XX wieku. Aby obejrzeć pierwszy z nich, musimy opuścić park Młynówka i ul. Kujawską skierować się do ul. Królewskiej. Na ich rogu naszą uwagę przykuje przez wiele lat najwyższy w  Krakowie „drapacz chmur” – biurowiec Biprostalu.

Jego sylwetka oraz słynna mozaika na trwałe wrosły w pejzaż Krakowa. Budowę ukończono w 1965 roku i od początku budziła zainteresowanie krakowian – podkreślano innowacyjność i nowoczesność zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych i architektonicznych, np. aluminiowe ściany kurtynowe, okna z termopanów (trzy sklejone szyby przedzielone warstwami rozrzedzonego powietrza), użycie odpowietrzonego betonu, ogrzewanie konwektorowe, zastosowanie lekkich, przesuwanych ścian we wnętrzach pracowni, co pozwalało na dostosowanie pomieszczeń do potrzeb.  Regularny podział  ściany frontowej za pomocą wąskich okien i poziomych pasów błękitnej blachy tworzył ciekawą kompozycję plastyczną, jednak nie został zachowany podczas modernizacji w 2009 roku.

Na szczęście, na skutek nacisków społecznych, ocalała chluba Biprostalu, dziś wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Krakowa. Spójrzmy w górę, na ścianę południową. Jej monotonii zapobiega barwna, abstrakcyjna, geometryczna kompozycja projektu Celiny Styrylskiej-Taranczewskiej, złożona z przenikających się ceramicznych kwadratów i prostokątów. Może ona nawiązywać do rysunków technicznych powstających w Biprostalu (wykonywanych m.in. dla Kombinatu w Nowej Hucie). Zwróćmy uwagę, że kolorystyka kontrastuje z błękitem nieba, dodatkowo autorka zastosowała mocniejsze odcienie w środku, jaśniejsze po bokach. Mozaika, zrealizowana z 1,6 mln barwnych płytek kamionkowych o wymiarach 2×2 cm, do dziś pozostaje jednym z największych dzieł tego typu w Polsce, zajmując 670 m2.

Przejdźmy ul. Królewską nieco dalej, na alejki przy Uniwersytecie Pedagogicznym. Zauważymy w tym miejscu charakterystyczny układ kostki – po środku zastosowano drobniejszą, a po bokach ułożono większe płytki chodnikowe. Fragment ten wskazuje nam na historyczny już bieg koryta Młynówki Królewskiej. 

W trakcie dalszego spaceru Młynówką Królewską uwagę przykuwa budynek Szkoły Podstawowej nr 93 z wielobarwną elewacją, którą pomalowano na intensywne kolory.

Została wybudowana w 1960 roku według projektu Józefa Gołąba, specjalizującego się w projektowaniu szkół, w ramach akcji budowy tysiąca szkół, tzw. Tysiąclatek, na tysiąclecie powstania państwa polskiego.

Budynek placówki zaplanowano w przemyślany sposób. Wybudowano dwa dwupiętrowe pawilony, a połączono je parterową przełączką. Główne wejście, usytuowane od strony południowej (po przeciwnej stronie niż ta, którą widzimy z Młynówki) prowadzi do bocznego skrzydła, gdzie urządzono pomieszczenia biurowe oraz jadalnię i kuchnię.

Szkoła wraz ze swoja kolorową elewacją świetnie się prezentuje poniżej zauważalnej skarpy, powstałej w wyniku zasypania płynącej kiedyś w tym miejscu Młynówki Królewskiej. Budynek uzyskał wrażenie lekkości dzięki licznym przeszkleniom, charakterystycznym dla modernizmu. Układ okien kolorowej strony budynku czyni go rozpoznawalnym, możemy zauważyć ich pięć rzędów naprzemiennie z wielobarwnymi fragmentami muru.

Niestety zabudowa al. Armii Krajowej na początku XXI wieku przysłoniła widok na pasmo Sikornika i Kopiec Kościuszki.

W latach 50. ubiegłego stulecia krakowianie mierzyli się z deficytem wody, a Wisła stawała się coraz bardziej zanieczyszczona. Władze miasta doszły do wniosku, że konieczne jest wsparcie Zakładu Uzdatniania Wody Bielany i stworzenie alternatywnego źródła wody pitnej. Krakowscy specjaliści dokonali wiele szczegółowych pomiarów, aby finalnie, jako nowe dla miasta ujęcie wody, wybrać rzekę Rudawę.

Zaprojektowali je inżynierowie Kazimierz Dohnalik i Mieczysław Duma z Centralnego Biura Projektów Budownictwa w Krakowie. W 1955 roku ujęcie, jako jeden z najnowocześniejszych obiektów tego typu w powojennej Polsce, zostało oddane do użytku.

W latach 70. Rudawa podzieliła losy zanieczyszczonej Wisły za sprawą nieczystości spływających z okolicznych zakładów przemysłowych oraz ścieków komunalnych z Krzeszowic, znajdujących się na zachód od Krakowa. Pomimo tych problemów, to Zakład Uzdatniania Wody Rudawa dostarczał w kolejnej dekadzie największe ilości wody pitnej mieszkańcom królewskiego miasta.

Zakład odczuł ulgę, kiedy w 1986 roku otwarto ujęcie na Zbiorniku Dobczyckim, który znacznie odciążył pracę krakowskich wodociągów. Dzięki temu możliwe było przeprowadzenie modernizacji maszyn w następnych latach i w efekcie polepszenie jakości wody dostarczanej mieszkańcom. Obecnie zakład zaopatruje w wodę północno-zachodnią część Krakowa. 

Krakowska woda słynie ze zdatności do picia prosto z kranów w naszych domach. Umożliwiają to rzetelne kontrole jakości w wodociągach oraz nowoczesne technologie filtrowania w postaci dezynfekcji, w tym promieniami UV, z którego korzysta także Nowy Jork i Rotterdam. Woda w stolicy Małopolski zawiera wiele minerałów, a wśród nich wapń, magnez, sód i potas. Pijmy więc wodę z kranu w Krakowie, aby zapewnić sobie i swojemu organizmowi właściwy metabolizm i odpowiednią gospodarkę wodną, nie zapominając przy tym o korzyściach, jakie z tego nawyku ma nasza planeta. Nie pozwólmy jej zatonąć w plastikowych butelkach.