Wstęp
Nad doliną Popradu
Z Rytra, miejscowości położonej pomiędzy Starym Sączem a Piwniczną-Zdrojem, warto wyruszyć czerwonym szlakiem w kierunku Niemcowej. Przez jakiś czas droga prowadzić będzie między domami, ale jeśli wyjdziemy wystarczająco wysoko, znajdziemy się w miejscu, skąd roztacza się widok na dolinę płynącego przez Rytro Popradu. Możemy przysiąść tu na ławce i podziwiać roztaczające się przed nami widoki. Na przeciwległym zboczu widzimy górujące nad doliną ruiny zamku. Jego nazwa pochodzi od niemieckiego słowa „ritter”, oznaczającego rycerza. Zamek został wybudowany prawdopodobnie w XIII wieku, w okresie walk z Węgrami. Na początku XIV wieku Władysław Łokietek pozwolił sądeckim klaryskom na pobieranie pod zamkiem cła od towarów spławianych Popradem.
Miejsce, w którym się zatrzymaliśmy, otaczają domy z przyległymi ogródkami i sadami. I chociaż niestety coraz mniej jest tu starych drzew i grządek z wieloma gatunkami warzyw i kwiatów, a przeważać zaczynają nisko skoszone trawniki, wciąż znajduje tu miejsce do życia wiele zwierząt. Na strychach domów mogą buszować kuny domowe i popielice. Chętnie korzystają ze znalezionych w sadach wiśni i jabłek. Są to stworzenia aktywne głównie nocą, więc szanse na to, że je zaobserwujemy podczas naszego spaceru nie są wielkie, zwłaszcza w przypadku maleńkiej popielicy, ale większą kunę możemy już zobaczyć, zwłaszcza o zmierzchu, podobnie jak jeża, truchtającego w poszukiwaniu bezkręgowców, którymi się żywi. Również wiele ptaków wybrało otoczenie człowieka za swój dom. Pod dachami swoje gniazda zakładają jaskółki i wróble.
W dziuplach i budkach gnieżdżą się szpaki i sikory. W przydrożnych zadrzewieniach śpiewają żółto-brązowe trznadle, których piosenka przypomina początek V symfonii Beethovena, pogwizdują czarne z pomarańczowymi dzióbkami kosy, „dzwonią” zielonkawo-żółte dzwońce. Pomiędzy kwiatami latają pszczoły, trzmiele, motyle i wiele innych owadów. Dla wszystkich tych stworzeń ważne jest utrzymanie takiego otoczenia domów, w którym znajdą schronienie i pożywienie. Stare dziuplaste drzewa, skupiska krzewów, żywopłoty, trawa, której pozwolimy swobodnie rosnąć, nie tylko przyczynią się do zwiększenia bogactwa przyrodniczego tego terenu, ale również pięknie wyglądają.