Wstęp
Kamienice przy ul. Lubomirskiego 49 i 51
Kontynuując spacer, ulicą Mikołajską dochodzimy do Plant i kierujemy się w stronę dworca kolejowego. Tam skręcamy w ulicę Lubicz, a następnie w Ariańską, która doprowadzi nas do ulicy Lubomirskiego, gdzie należy skręcić w prawo. Taki szkic trasy od dworca do swego domu Lenin własnoręcznie rysował i wysyłał w listach towarzyszom przybywającym pociągiem, aby nie błądzili po ulicach Krakowa. Bowiem po wyprowadzce ze Zwierzyńca Uljanowowie wraz z Jelizawietą Wasiliewną zamieszkali w dwupokojowym mieszkaniu na pierwszym piętrze kamienicy przy ulicy Lubomirskiego 49 (pierwotnie kamienica miała numer 47, ale w trakcie pobytu Rosjan pod tym adresem zmieniono numerację domów). Następnie, po kilkumiesięcznym pobycie na Podhalu w okresie letnim, przenieśli się do sąsiadującej z nią narożnej kamienicy numer 51, gdzie zajmowali nieco większe mieszkanie na drugim piętrze.
Niezaprzeczalnym atutem nowego lokum była bliskość dworca kolejowego i poczty dworcowej, gdzie codziennie odbierano i nadawano przesyłki, utrzymując w ten sposób komunikację z Rosją i organizując spotkania aktywistów partyjnych. W kamienicy przy Lubomirskiego 49 na początku stycznia 1913 roku odbyła się narada KC SDPRR z działaczami partyjnymi, zwana ze względów konspiracyjnych lutową, w której brał udział m.in. Józef Stalin.
Dziś ulica Lubomirskiego to niezwykle ruchliwa i męcząca okolica węzła transportowego, jednak na początku XX wieku rejon ten stanowił peryferie miasta (obok mieściła się rogatka), a tuż za domami, w których mieszkał Lenin, rozciągały się łąki, pola i sady. Wśród nich wznosił się okazały gmach fundacji książąt Lubomirskich, mieszczący schronisko dla chłopców – obecnie reprezentacyjny budynek główny Uniwersytetu Ekonomicznego. Nieopodal znajdował się austriacki fort – jeden z wielu tworzących Twierdzę Kraków – obok którego biegła na wschód droga do wsi Mogiła, a stamtąd do granicy rosyjskiej. Również tędy mogli docierać do Lenina bolszewicy.