Wstęp
Grodzisko na górze Okopy (Smardzowice)
Pierwszy z naszych przystanków to grodzisko na górze Okopy, na skraju wsi Smardzowice. Przez jego teren prowadzi szlak turystyczny (zielony), na który można wejść od głównej trasy nad Prądnikiem ścieżką prowadzącą do Jaskini Ciemnej (którą mijamy i wspinamy się wyżej) lub przez Wąwóz Smardzowicki około kilometra dalej na południe – oba podejścia są dość strome. Mniej więcej w połowie drogi natrafiamy na tablicę informującą o lokalizacji grodziska. Przed nami wznoszą się ziemne wały, które niełatwo dostrzec z uwagi na stan zachowania i gęstą roślinność. Uczeni są jednak zgodni, że to właśnie tutaj wznosił się (zapewne drewniano-ziemny) zameczek Wyszogród, zbudowany przez Konrada Mazowieckiego jako przeciwwaga dla zaginionego zamku Skała. Badania archeologiczne wykazały, że miejsce to było użytkowane jeszcze na początku XIV w. Ponieważ w pobliżu znajduje się obszerna Jaskinia Okopy Wielka Dolna, sugerowano nawet, że to tutaj, a nie w grocie po drugiej stornie Doliny Prądnika, ukrywał się Władysław Łokietek.