Wstęp
Dom Mordechaja Gebirtiga
Ulicą Brodzińskiego, kładką Bernatka, a następnie ulicami: Mostową, Bożego Ciała, Miodową – obok synagogi Tempel – i Podbrzezie wędrujemy na skwer Kółeczko i jeszcze parę kroków dalej – pod kamienicę, której fasadę zdobi tablica upamiętniająca jej mieszkańca Mordechaja Gebirtiga.
Bez tego poety i autora tekstów piosenek, „krakowskiego Bertolta Brechta”, trudno wyobrazić sobie międzywojenny Kazimierz. Wyuczony na stolarza, tworzył powszechnie znane i lubiane utwory muzyczne, które często sam wykonywał. Blajb gezunt mir, Kroke! (Bywaj zdrów, mój Krakowie!) i Arbetloze marsz (Marsz bezrobotnych) były na ustach wszystkich: i żydowskiej inteligencji, i biedoty, i matek, które nuciły przejmujące Gebirtigowskie kołysanki jak Hungerik dejn ketsele (Głodny jest twój kotek), i wojowniczo nastawionych członków socjaldemokratycznego Bundu. Przez większość życia mieszkał w kamienicy przy Berka Joselewicza 5. Dopiero druga wojna światowa i okupacja wypędziły Gebirtiga na drugą stronę Wisły – do getta. Zginął w czerwcu 1942 roku na rogu ulic Janowa Wola i Dąbrówki, prowadzony m.in. z przyjacielem Abrahamem Neumanem do transportu, który miał wywieźć ich do Bełżca.
Spoglądające z elewacji rodzinnej kamienicy „ostatniego żydowskiego artysty ludowego” maszkarony nucą S’brent (Gore!), popularną wśród oddziałów ŻOB-u pieśń bojową, która w lapidarny sposób ukazywała nadchodzący kres starego świata. Dziś, w nowym świecie, między wizytami w sklepie z płytami winylowymi i w modnej restauracji, warto zatrzymać się tu, gdzie ktoś napisał żółtym sprayem: Dobrych ludzi coraz mniej.