Wstęp
Dolina Łopacińskiego
Z centrum Wysowej zielony szlak wyprowadza turystów na Kozie Żebro. Niedaleko tej drogi znajduje się miejsce rzadko odwiedzane, przechowujące jednak pamięć o niezwykłej historii. Dolina Łopacińskiego, którą prowadzi wspomniany już szlak, nazwę swoją wzięła od człowieka, który przed wojną prowadził tutaj gospodarstwo. Rupert Jan Łopaciński, zanim osiedlił się w Wysowej, był dyrektorem cukrowni na Lubelszczyźnie. Marzył jednak o stworzeniu wzorowego górskiego gospodarstwa i nadał tej myśli kształt właśnie tutaj. Nad potokiem Szumniak powstał zatem „Marysin”, który w czasach swojej świetności miał własne ujęcie wody, własne zaplecze gospodarcze oraz własną elektrownię, i to już w latach trzydziestych! W gospodarstwie hodowano m.in. pstrągi, owce i kozy, a także zajmowano się przetwórstwem mleka.
Po wojnie odebrano rodzinie Łopacińskich to miejsce i doprowadzono je do ruiny. Szczęśliwie po wielu latach starań w 2006 roku wróciło ono do prawowitych właścicieli i obecnie jest terenem prywatnym, który jednak można zwiedzać. Las kryje pozostałości dawnego gospodarstwa, które powstało dzięki myśli człowieka wyprzedzającego swoje czasy.