Wstęp
Chałupa z Płazy: husiaczka
Wynikająca z urodzenia pozycja na drabinie społecznej wpływała na całe życie mieszkańców wsi. Decydowała o tym, z kim zakładali rodziny, w jakich mieszkali domach, czym się zajmowali, jakie były szanse życiowe ich dzieci. Chałupa z Płazy to ubogi wiejski dom. Jej mieszkańcy prawdopodobnie najmowali się do pracy u majętniejszych gospodarzy i we dworze. Zarabiali też na życie, sprzedając koszyki wyplatane z korzeni sosny. Nad łóżkiem możemy zobaczyć płócienną husiaczkę, pełniącą rolę kołyski. Niedługo po jej opuszczeniu dzieci odchodziły z domu, oddawane na służbę za ubiór i wyżywienie. Szanse na zmianę statusu społecznego były nikłe. Większe możliwości awansu mieli mężczyźni. Jeśli kawaler był gospodarny i przystojny, mógł się wżenić w bogatszą rodzinę. W gorszej sytuacji były panny. By wyjść za mąż, musiały mieć wiano, czyli wyprawę. Zbierano ją od dnia narodzin dziewczynki. Składały się na nią dobra materialne, poczynając od ziemi (najbogatsi), poprzez sprzęty kuchenne i stroje, po święte obrazy.