Brettspiel z Wawelu

Brettspiel z Wawelu

Autor: Stanisława Link-Lenczowska, Redakcja WMM, Licencja: ©

Rozkładana kaseta służąca do gry w trick-tracka oraz w szachy i tzw. damkę jest przykładem wyrobów warsztatów działających w Egerze w XVII i na początku XVIII wieku. Ze względu na ciekawe wzornictwo i zastosowanie specyficznej techniki różnobarwnej intarsji reliefowej cieszyły się one dużą popularnością w ówczesnej Europie.

Scena na wieku, ujęta w ramę zdobioną nakładanymi, polichromowanymi kwiatami, przedstawia personifikację Flory z bukietem tulipanów i goździków, na tle altany z kolumnowym portykiem oraz ogrodu z fontanną i geometrycznymi rabatami. Na drugim planie rozciąga się widok miasta. W prawym górnym narożniku umieszczono tarczę herbową. Ozdobne obramienie występuje też na przeciwległym wieku, gdzie pola do gry w szachy lub „damkę” utworzone są z naprzemiennych ciemnych i jasnych kwadratów, w które wpisano intarsjowane kwiaty i owoce. Po otwarciu kasety widoczne są dwie plansze do gry w trick-tracka ujęte w ciemne puncowane ramy. Pola do gry tworzą intarsjowane obeliski z kartuszem i chorągwiami, zakończone kulą oraz wyrastające z kielicha kwiatowego rybie ogony przeplecione winną latoroślą z gronami. Jest to nawiązanie do wznoszonych w XVII wieku dekoracji uświetniających ważne (najczęściej polityczne) wydarzenia, wśród których obeliski symbolizujące chwałę i mądrość stanowiły jeden z głównych elementów.

Podobne motywy zdobnicze, w tym przedstawienia Flory, występują z niewielkimi zmianami na innych wyrobach egerskich, m.in. na kasecie w zbiorach Muzeum Historycznego w Regensburgu, przypisywanej jednemu z czołowych działających w Egerze artystów – Johannowi Karlowi Haberstumpfowi. Również sposób opracowania pól szachownicy – z pojedynczymi kwiatami na ciemnym tle i kiściami owoców na jasnym – spotyka się w innych kasetach wiązanych z warsztatem Haberstumpfa.

Opracowanie: Stanisława Link-Lenczowska (Zamek Królewski na Wawelu), Redakcja WMM
Źródło: Wirtualne Muzea Małopolski
Warsztat Johanna Karla Haberstumpf, Kaseta do gry, eksponat ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu
Prawa do wizerunków cyfrowych: domena publiczna
Digitalizacja: RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski Plus