Ruszamy z krakowskiego Rynku Głównego w kierunku Swoszowic, uzdrowiskowej dzielnicy miasta. Wariantów jest co najmniej kilka, choć warto polecić trasę pod Wawel, wiślanymi bulwarami, przez stary Ludwinów, ulicą Rozdroże (zachowane stare drewniane domy mieszkalne), Kapelanką, następnie ścieżką nad Wilgą, przez mostek i uliczkami starych Łagiewnik na Rynek Fałęcki (warte obejrzenia osiedle willowe przy ul. Montwiłła-Mireckiego). Dalej przez park Solvay i Lasek Fałęcki (gniazda dzięciołów, dziki) na położony w cieniu sosen cmentarz w Borku, po czym sto metrów lewo ul. Księżycową aż do ul. Narvik (urokliwe domki fińskie). Kręcimy się chwilę po starej części osiedla Kliny, w końcu wyjeżdżamy ul. Forteczną na skrzyżowanie z zakopianką – przecinamy ją i wiaduktem nad A4 w ciągu ul. Kąpielowej wjeżdżamy do Swoszowic.

Uzdrowisko w Swoszowicach należy do najstarszych w Polsce. Dzięki wysokiej zawartości siarki, którą wydobywano w tutejszych kopalniach od XV wieku, swoszowickie wody mineralne cieszyły się wielką popularnością wśród XIX-wiecznych kuracjuszy, wśród których prym wiedli Hugo Kołłątaj czy Julian Ursyn Niemcewicz. Zakład Kąpielowy Swoszowice, otwarty w 1811 roku przez dr. Feliksa Radwańskiego, wciąż działa, a uzdrowiskowa architektura nie poddaje się zębowi czasu, więc warto zatoczyć parę kółek po parku zdrojowym i całej dzielnicy. Znajdziemy tu zarówno przedwojenną zabudowę jednorodzinną (drewniane domy przy ul. Merkuriusza Polskiego, Szybisko, Lusińskiej i innych), jak i pałacyk Jana Stanisławskiego, w którym mieści się przedszkole, a w pobliżu, na Siarczanej Górze i w Rajsku forty Twierdzy Kraków.

W parku zdrojowym odszukujemy niebieski szlak pieszy i leśną ścieżką podążamy obok starej wieży transformatora, dalej ul. Moszyńskiego (obok tzw. Białego Dworku z początku XX wieku) na skrzyżowanie z ul. Starowiejską, dalej w prawo. Polną ścieżką i przez kładkę nad Wilgą dostajemy się do Opatkowic, najbardziej na południe wysuniętej dzielnicy Krakowa. Skręcamy w lewo ul. Smoleńskiego i po dwustu metrach osiągamy urokliwy staw (łabędzie z licznym potomstwem, kaczki, łyski, bobry, a nawet czaple). Po chwili oficjalnie wyjeżdżamy z miasta, tablica wita nas w Lusinie. Trzymając się głównej drogi. wyjeżdżamy, obok kapliczki, na skrzyżowanie, skąd w lewo, nad Wilgą, a za chwilę w prawo, ul. Brzegi, w stronę Konar (ostry podjazd, piękne widoki na okoliczne wzgórza), a po dłuższym odcinku główną drogą, na skrzyżowaniu wybieramy ul. Bonifraterską i meldujemy się w centrum Wrząsowic. Główną drogą kierujemy się w prawo i po dwóch podjazdach (krótkie, choć męczące) jesteśmy w Świątnikach Górnych (10 km ze Swoszowic, 25 km z centrum Krakowa). Obok cmentarza i spod kościoła pw. św. Stanisława rozpościerają się piękne widoki na Beskidy. W centrum miasteczka stare drewniane zabudowania, szkoły, sklepiki i cukiernia (bardzo dobre lody).

Po odpoczynku ruszamy w dół do Sieprawia ul. Świętego Stanisława, wąską i momentami bardzo stromą drogą między nowymi i starymi domami. Po szaleńczym zjeździe wyjeżdżamy na ul. Królewską w Sieprawiu, która po paru minutach wyprowadza nas do centrum wsi. Warto zobaczyć sanktuarium bł. Anieli Salawy oraz – zwłaszcza – drewniany kościółek św. Marcina pochodzący z XVI wieku, lecz zrekonstruowany w wieku XVIII, który stoi wśród wspaniałego starodrzewu. Dalej, za drogowskazami, ul. Anieli Salawy w stronę Myślenic. Na początek czeka nas nie lada wyzwanie, długi i ostry podjazd (odcinki z nachyleniem ponad 10 proc.) przez las, obok „cudownego” źródełka. Po pokonaniu kilku kilometrów przed naszymi oczami rozpościera się szeroka panorama szczytów Beskidu Średniego z górą Chełm i masywem Dalina na pierwszym planie. Mijamy Zawadę, następnie Polankę (drobne podjazdy) i wjeżdżamy do Myślenic od strony cmentarza komunalnego (niedaleko wart odwiedzenia cmentarz żydowski). Po paru zakosach wiadukt na zakopiance i zjazd do centrum miasta (15 km z Sieprawia, 25 km ze Swoszowic, 40 km z centrum Krakowa).

W Myślenicach nie wolno pominąć dużego prostokątnego Rynku z reliktami XVIII-wiecznej zabudowy, pomnikiem św. Floriana oraz fontanną „Tereska” z żeliwnym posągiem postaci kobiecej (XIX wiek). Do tego Dom Grecki –  dawny zajazd, oraz kilka brukowanych uliczek odchodzących z głównego placu (słynne delikatesy Kurdesz). Ciekawymi budowlami są kościoły –  parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z XV wieku, gotycki z elementami architektury renesansowej i  barokowej, usytuowany w cichym zaułku niedaleko Rynku, a także znajdujący się półtora kilometra dalej, w dzielnicy Stradom, kościółek pw. św. Jakuba Apostoła, również ufundowany w XV wieku i przebudowany w kolejnych stuleciach, otoczony urokliwym cmentarzem (po drugiej stronie ul. Niepodległości można zwiedzić drugi cmentarz z XIX-wiecznymi nagrobkami), gdzie można usiąść i odpocząć w ciszy u podnóża Plebańskiej Góry.

Z centrum miasta, przez Stradom i ul. Piłsudskiego dostajemy się do dzielnicy Zarabie. Przekraczamy most nad Rabą (warto się zatrzymać na chwilę i popodziwiać górskie koryto) i skręcamy w prawo, do parku zdrojowego, będącego sercem tej dzielnicy o charakterze kurortu, a następnie podążamy wzdłuż rzeki aż pod górę Chełm. Gdy asfaltowa droga za kempingiem odbija w lewo, my wybieramy gruntową drogę przez nadrzeczny las (szlak rowerowy, uwaga na znaki i kamienie na drodze). Po ok. 2 kilometrach jazdy wyjeżdżamy na malownicze łąki, anonsujące wieś Stróża. Na skrzyżowaniu skręcamy w lewo i cały czas trzymamy się głównej drogi, idącej na południe wzdłuż Raby (równolegle do zakopianki po drugiej stronie rzeki). Droga przez kolejne przysiółki Stróży to delikatnie wznosi się, to opada, mamy więc czas, by popatrzeć w stronę rzeki, którą chętnie spacerują sobie czaple i bociany czarne. Wjeżdżamy na ścieżkę rowerową, poprowadzoną wzdłuż ulicy (uwaga na jaszczurki i żaby!), i po niedługim czasie jesteśmy w Pcimiu – stąd, dla chętnych, ostry podjazd pod schronisko PTTK na Kudłaczach (730 m n.p.m.; prosto i w lewo, przez przysiółek Sucha). My natomiast skręcamy w prawo i kładką pieszo-rowerową nad Rabą przedostajemy się do centrum Pcimia z kościołem i kilkoma starymi budynkami (z Myślenic 15 km, z centrum Krakowa 55 km).

Ruszamy dalej na południe, tym razem na prawo od Raby i zakopianki, główną drogą w stronę Jordanowa. Szosa wyprowadza nas w dolinę Krzczonówki, między rozłożystymi masywami grupy Kotonia (po prawej) i Zębalowej (po lewej; oba masywy liczą ponad 800 m n.p.m.). Od tej pory – przez Krzczonów i Tokarnię – droga będzie się cały czas wznosić. Warto więc choć na chwilę zatrzymać się w centrum Tokarni i zajrzeć do otoczonego gęstym parkiem późnoklasycystycznego dworu Targowskich (XIX wiek) oraz do Kalwarii Tokarskiej, zespołu plenerowych rzeźb stworzonych przez miejscowego artystę ludowego Józefa Wronę w latach 80. i 90. XX wieku. Po odbiciu w prawo (kierunek Maków Podhalański), drogą wzdłuż potoku Bogdanówka, po paru minutach podjazdu dobijamy do Skomielnej Czarnej (z Pcimia 15 km, z Myślenic 30 km, z Krakowa 70 km). Od tej pory czeka nas solidne pedałowanie z metą dopiero na premii górskiej pod Koskową Górą.

Podjazd czas zacząć: trasa w kierunku Makowa odbija w lewo,a my podążamy cały czas prosto, lekko pod górę, najpierw jeszcze przez Skomielną Czarną, następnie docieramy do wioski Bogdanówka. Droga robi się coraz węższa, okoliczne przysiółki coraz rzadsze, a beskidzkie masywy po obu stronach zdają się na wyciągnięcie ręki. Za budynkiem szkoły wjeżdżamy w prawdziwie górski pejzaż. Towarzyszą nam tylko rozsiane gdzieniegdzie domki letniskowe i szum potoku mającego źródło pod Koskową Górą. Wjeżdżamy do lasu (wylany nowy asfalt) i zaczyna się morderczy fragment wspinaczki. Nachylenie sięga 15, a miejscami 20 proc., na szczęście na dość krótkich odcinkach, po których następuje lekkie wypłaszczenie. Pniemy się wąziutką drogą przez drobne przysiółki Bogdanówki, zrazu zakosami, potem otwartym terenem prosto w stronę przełęczy (dwa odcinki z dużą stromizną). Wreszcie (8 km i 300 m deniwelacji od Skomielnej Czarnej) osiągamy murowaną kapliczkę, stojącą na przełęczy między Koskową Górą (po lewej) a Parszywką (po prawej), ok. 800 m n.p.m.

Kapliczka nie tylko wyznacza koniec najtrudniejszego etapu wspinaczki, jest także doskonałym punktem widokowym i odpoczynkowym. Sprzyja temu otwarta przestrzeń w kierunku południowym. Widzimy Gorce, pasma Beskidu Wyspowego i Średniego, podhalańskie wzgórza, a w oddali – gdy pogoda jest dobra – Tatry. W najbliższej odległości znajdują się porozrzucane po górach przysiółki i pojedyncze domy, tu i ówdzie można natknąć się na ciekawskie krowy i psy. Kapliczka, pokryta gontem i mieszcząca figurę Chrystusa upadającego pod krzyżem, ufundowaną przez Jana Koska, pochodzi z 1910 roku. Wedle legendy figura miała zostać przetransportowana z Sidziny do Kalwarii Zebrzydowskiej, jednak przewożące ją woły zastrajkowały pod przełęczą, co uznano za boski znak i wybudowano w tym miejscu kapliczkę.

Z tego miejsca ruszamy ubitą drogą w kierunku przysiółka Majdówka (okrążając szczyt Koskowej Góry od północy), gdzie kilometr dalej trafiamy na żółty szlak pieszy, którym wspinamy się w lewo między rozsianymi na zboczu domkami, a następnie (droga polna, uwaga na kamienie) ostrym podjazdem pod wieżę telekomunikacyjną, stanowiącą znak rozpoznawczy tego masywu (piękne widoki na południowy wschód, aż po Beskid Żywiecki i Śląski). Spod wieży polną drogą na południe, między łąkami i zagajnikiem, i po stu-dwustu metrach osiągamy bezleśny szczyt Koskowej Góry, jednego z najwyższych wzniesień Beskidu Średniego (867 m n.p.m.) – malowniczą polanę z krzakami jeżyn i borówek, z której roztaczają się ładne (choć nie tak rozległe jak z przełęczy) widoki na kolejne pasma gór (2 km i 60 m deniwelacji z przełęczy, 10 km i 360 m deniwelacji ze Skomielnej Czarnej, 80 km z Krakowa). Warto podkreślić, że podjazd ze Skomielnej Czarnej uchodzi za jedną z najlepiej dostępnych, a przy tym najtrudniejszych wspinaczek rowerowych w Beskidach. Sprzyja temu dobra nawierzchnia, zróżnicowane ukształtowanie terenu i fakt, że zabudowa sięga prawie po sam szczyt.

Ze szczytu zjeżdżamy żółtym szlakiem (tą samą drogą, którą pokonywaliśmy z Majdówki). Nie wracamy jednak pod kapliczkę, lecz podążamy szlakiem w stronę zachodnią, kierując się przez las w stronę Makowa Podhalańskiego. To wbrew pozorom najtrudniejszy fragment trasy: jadąc szlakiem pieszym w górskim terenie, musimy wziąć pod uwagę wystające z ziemi konary i głazy, ostre zakręty i dużą różnicę poziomów (nie należy szarżować, grozi to przebiciem dętki!). Po kilkunastu minutach, za malutką kapliczką i śródleśną polaną, skręcamy w lewo w nieoznakowaną ścieżkę, która ostrym zjazdem najpierw przez las, następnie przez łąki (kamienie), wyprowadza nas w stronę zabudowań miejscowości Żarnówka. Meldujemy się w przysiółku Grapa, skąd ładne widoki na okoliczne wzniesienia. Wąską asfaltową drogą docieramy aż na przełęcz oddzielającą Żarnówkę od Wieprzca (600 m n.p.m., kapliczka z XVIII wieku), gdzie skręcamy w lewo i główną drogą mocno w dół przez centrum Żarnówki aż po przedmieścia Makowa Podhalańskiego. Po przejechaniu przez most na Skawie możemy odbić w prawo i zwiedzić osiedle willi i domów letniskowych, a także ruiny dawnej huty żelaza Maurycy z XIX wieku. Krętymi uliczkami docieramy do centrum miasta (15 km z Koskowej Góry, 95 km z Krakowa), którego sercem jest trójkątny Rynek z kilkoma ładnymi kamienicami pochodzącymi z przełomu XIX i XX wieku i przycupniętymi nieopodal drewnianymi chatami. Nieco ponad Rynkiem (stromy podjazd), wśród potężnych willi opartych na zboczu Makowskiej Góry, znajdziemy sanktuarium Matki Boskiej Makowskiej otoczone malowniczym cmentarzem.

Z Makowa ruszamy zrazu w stronę Grzechyni i za mostem nad Skawą (piękne widoki) skręcamy w prawo, za znakami ścieżki rowerowej. Ta część trasy, prowadząca wąską asfaltową ulicą wijącą się nadrzecznymi pagórkami, jest wyjątkowo atrakcyjna: są na niej strome podjazdy, efektowne „hopki” między kolejnymi przysiółkami Makowa i Grzechyni oraz wspaniałe widoki na dolinę Skawy i wzgórza Beskidu Średniego. Po kilku kilometrach docieramy do Suchej Beskidzkiej, przejeżdżamy przez osiedle Sumerówka, po czym skręcamy w lewo i główną drogą (na Żywiec) po chwili docieramy do centrum miasta (10 km z Makowa, 105 km z Krakowa).

Najbardziej intrygującą budowlą Suchej Beskidzkiej, obok renesansowego zamku Komorowskich zwanego „małym Wawelem” i okalającego go parku, jest z pewnością pochodząca z początku XVIII wieku drewniana karczma Rzym. Usytuowana po wschodniej stronie suskiego Rynku karczma to parterowa budowla z podcieniami, o konstrukcji zrębowej, pokryta czterospadowym gontowym dachem z kalenicą. Budynek imponuje wymiarami, a jednocześnie prostotą bryły, stając się najbardziej dominującym elementem suskiego Rynku. Nazwa (nadana po II wojnie światowej) odnosi oczywiście do legendy o panu Twardowskim, który w gospodzie o takiej nazwie miał spotkać się z Mefistofelesem. Karczma do dziś pełni swoją funkcję – można w niej zjeść potrawy regionalne, w sam raz na zwieńczenie stukilometrowej wyprawy.

Pokrzepieni ciepłą kolacją z literackim kontekstem możemy pojeździć sobie jeszcze po Suchej Beskidzkiej, charakterystycznie położonej w długiej dolinie Stryszawki u podnóża Pasma Jałowieckiego (skąd tylko rzut beretem do Zawoi i Babiej Góry). Obok nowych osiedli znajdziemy tu nieco przykładów drewnianej zabudowy z XIX wieku, lecz przede wszystkim potężny gmach dworca kolejowego. Pochodzi on z lat 1881-1882 i wpisuje się w estetykę galicyjskich budynków stacyjnych z tego okresu. Z tego dworca – lub ze stacji Sucha Beskidzka Zamek położonej bliżej Rynku – w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku wracamy do Krakowa pociągiem (ok. 75 minut jazdy, połączenia kilka razy na dobę). Oczywiście można wracać rowerem. Wśród kilku wariantów warto polecić trasę wzdłuż torów kolejowych – kierując się na Zembrzyce, dalej nad zbiornikiem Świnna Poręba (prawym brzegiem, wspaniałe widoki), przez Stryszów (zabytkowy dwór), Stronie i Brody aż do Kalwarii Zebrzydowskiej. Dalej przez Przytkowice, Leńcze, Wolę Radziszowską, Radziszów, Skawinę do Krakowa (w każdej chwili można w tych miejscowościach wskoczyć do pociągu, a od Woli Radziszowskiej – także do autobusu MPK).