Reglowe przygody, czyli jazda jak po grudzie

Naszą podtatrzańską przygodę zaczniemy, a jakżeby inaczej, spod samiuśkiej Wielkiej Krokwi. Możemy tam dojechać infrastrukturą rowerową z obu kierunków, z ul. Piłsudskiego oraz z ul. Bronisława Czecha. Wielka Krokiew, o której w związku z małyszomanią słyszał już chyba każdy, to największa i zarazem najstarsza skocznia narciarska w Polsce (powstała w 1925 roku). Usytuowana na północnym stoku góry Krokiew jest jednym z najbardziej charakterystycznych punktów Zakopanego. Fanów skoków narciarskich pewnie skusi możliwość wjechania kolejką linową na górną stację – jest okazja poczuć się przez chwilę jak zawodnik siedzący na belce tuż przed skokiem.

I tak jak skoczek podczas lotu może trafić na turbulencje, tak my na rowerze wpadliśmy w turbulencję, zwaną także Drogą pod Reglami. Że będą podjazdy, tego nie dało się uniknąć; że będą tłumy na szlaku nawet w środku tygodnia – braliśmy pod uwagę; że nie będzie to równiutki asfalt, jak na poprzednich wyjazdach – oczywista oczywistość. Jednak ilość miejsc o nawierzchni bardzo wyboistej przerosła nasze oczekiwania. Już za wylotem Doliny Białego musieliśmy pierwszy raz wpychać rowery po kamykach uniemożliwiających podjazd z rowerkami dziecięcymi na holu. Wnoszenie, znoszenie i przenoszenie rowerów miało miejsce kilkukrotnie, więc trudno uznać tę trasę za „przyjazną rowerzystom z dziećmi”, nie wspominając o przyczepkowiczach. Problematyczne są z pewnością dwa punkty, w których natkniemy się na… schody. Tuż przy wylocie Doliny Strążyskiej jest kilkudziesięciometrowy odcinek, gdzie trzeba podejść po schodach lub wykorzystać sąsiadujący parking na łące, żeby podjechać z dna doliny. Innym razem jest to tylko kilka schodków, które jednak wymuszają zejście z roweru.

Te niedogodności przynajmniej częściowo wynagradza fakt, że sama Droga pod Reglami jest bardzo malowniczo poprowadzona skrajem lasu, który wyznacza północną granicę Tatrzańskiego Parku Narodowego. Po prawej stronie mamy rozległy widok na Pogórze Gubałowskie. Widok na szczyty Tatr jest przysłonięty zwartą pokrywą leśną regla dolnego, czyli najniższego piętra roślinności w Tatrach, z występującymi formacjami buczynowymi, które niestety musiały ustąpić pola nasadzeniom świerkowym. Wśród roślin można tu znaleźć także przytulię okrągłolistną, przenęt purpurowy czy dziewięćsił bezłodygowy. Jak możemy wyczytać z tablicy umieszczonej na skale przy szlaku, drogę tę wykorzystywano w XIX wieku do transportu wyrobów hutniczych pomiędzy Starymi Kościeliskami i Kuźnicami. Co prawda żadna z dolin nie jest udostępniona dla rowerzystów, ale zawsze można przypiąć rower przed wejściem do Doliny Strążyskiej, żeby podejść pod ścianę Giewontu lub wodospad Siklawica albo wybrać mniej uczęszczaną, ale bardzo urokliwą Dolinę za Bramką.

Po dojechaniu do wylotu Doliny Małej Łąki możemy na nowo odkryć uroki jazdy na rowerze. Szlak do Kir poprowadzony jest przyzwoitą drogą szutrową z przyjemnymi podjazdami i długim zjazdem pod koniec. W Kirach należy wjechać na północną stronę drogi wojewódzkiej 958, skąd prawie do samego zjazdu na Siwą Polanę mamy nowo wybudowaną asfaltową drogę. Nie polecamy próby przejechania Drogą pod Reglami na odcinku Kiry–Dolina Chochołowska, gdyż jest mocno zdewastowany przez transporty drewna, a wykroty na szlaku wymuszają przenoszenie rowerów.

Siwa Polana, do której właśnie wjechaliśmy, leży u wylotu Doliny Chochołowskiej, która będzie celem naszej wycieczki. Jest to śródleśna polana, która w dalszym ciągu, podobnie jak przeszło 200 lat temu, bywa miejscem wypasu owiec. Ciekawostką jest fakt, że wypas owiec w Tatrach jest konieczny dla zachowania polan i hal. Powstałe wskutek działalności człowieka polany śródleśne i hale wymagają koszenia lub wypasania zwierząt. W przeciwnym razie natura sukcesywnie odbierałaby te tereny – pojawiłyby się coraz wyższe rośliny, a w końcu las, przez co część roślin i zwierząt straciłaby odpowiedni habitat. A trudno wyobrazić sobie Dolinę Chochołowską wiosną bez szafranu spiskiego, znanego szerzej jako krokus. By temu zapobiec, wprowadzono tak zwany wypas kulturowy, dzięki któremu lokalni bacowie mogą wypasać miejscowe rasy krów i owiec. Niestety charakter polany wyraźnie przekształciła masowa turystyka. Rozległe parkingi i kilkanaście drewnianych stoisk utrudniają odnalezienie pozostałości oryginalnej „letniej wsi”, takich jak szałasy, stodoły czy stajnie.

Po przejechaniu Siwej Polany mijamy wznoszące się na ponad 100 metrów Siwiańskie Turnie – dolomitowe skały zamykające Dolinę Chochołowską. Od tego momentu czeka nas kilkukilometrowy podjazd, aż do samego schroniska. Pokonujemy przeszło 200 metrów różnicy wysokości (to tyle, ile mierzy 70-piętrowy wieżowiec). Po przebyciu około połowy trasy docieramy do Polany Huciskiej. Dalej poruszamy się drogą szutrową i po kamieniach, które w niektórych momentach są na tyle wyboiste, że lepiej poprowadzić rower. Polanę tę, jak możemy wnioskować z nazwy, wykorzystywano w przeszłości do pozyskiwania rud oraz wytopu żelaza.

Powyżej polany mijamy pierwsze zwężenie, zwane Niżnią Bramą Chochołowską, gdzie w skale zamontowano tablicę upamiętniającą organizatorów powstania chochołowskiego z 1846 roku. Za skałą odbija w lewo ścieżka, która prowadzi do Wywierzyska Chochołowskiego. Jest to forma charakterystyczna dla krasu, w której na powierzchnię wydobywa się woda. A skąd tam ta woda? Odpowiedź znajdziemy kilometr wyżej, gdzie przy kolejnym zwężeniu, zwanym Wyżnią Bramą Chochołowską, znajdują się ponory, czyli dziury, w których częściowo znikają wody Chochołowskiego potoku. Woda pokonuje pod ziemią dystans kilometra w około 40 godzin.

Pod koniec podjazdu, gdy zmęczenie daje już o sobie znać, wyjeżdżamy z lasu na Polanę Chochołowską, która jest największą polaną w polskich Tatrach. W przedwojennych czasach świetności znajdowało się tu przeszło 60 budynków. Dzisiaj stoi jeszcze kilka szałasów, drewniana kapliczka pod wezwaniem Jana Chrzciciela oraz kamienny budynek schroniska PTTK, przy którym można sobie zrobić zasłużony postój. Polana ta, oprócz wypasu kulturowego, słynie z wiosennego widoku dywanu kwitnących krokusów. Mamy stąd także wspaniałe widoki na Tatry zachodnie, szczególnie na szczyty: Grzesia, Rakoń i Wołowiec, a także na turnie Mnichów Chochołowskich po północnej stronie polany.

Powrót oznacza dla nas pokonanie tej samej drogi, tyle że już z pomocą grawitacji. Zachowując czujność na kamieniach, możemy równocześnie rozkoszować się widokiem Kominiarskiego Wierchu oraz miejsc, które wcześniej mijaliśmy, mozolnie pnąc się w górę. My ze względu na „zmęczenie materiału” postanowiliśmy nie wracać w komplecie do Zakopanego rowerami, tylko oddelegować ochotnika, żeby pojechał po samochód. W tym czasie reszta rodziny skorzystała z atrakcji, jaką jest park linowy w Siwej Polanie.

Park Tatra Adventure ma charakter edukacyjny. Poszczególne stanowiska na trzech poziomach trudności opisują tatrzańską faunę i florę. Gdzieniegdzie tropi się niedźwiedzia czy świstaka, skacze po stawach i sprawdza ich głębokość, by w końcu powspinać się po „Orlej Perci”. Trasa najłatwiejsza nadaje się już dla trzylatków, gdyż jest tak nisko zawieszona, że rodzice śmiało mogą wspomagać poczynania swoich pociech. Dla tras trudniejszych obowiązuje granica wzrostu – 120 centymetrów (trasa średnia) lub 140 centymetrów (trasa trudna oraz zjazdowa). Bardzo lubimy parki linowe i niejeden już testowaliśmy, ale pomysły zastosowane w tym miejscu naprawdę nas urzekły, a najmłodsi uczestnicy wycieczki wynieśli z niego coś więcej niż tylko dobrą zabawę.

Jak widać, planowana początkowo trasa okazała się dość karkołomna, więc całość polecamy bardziej zaprawionym rowerzystom i rowerzystkom. Tym, którzy wolą wybrać się na mniej wymagającą przejażdżkę i uniknąć podprowadzania rowerów, proponujemy zacząć u wylotu Doliny Małej Łąki.