Wielkie Błoto

Opuściwszy Czarny Staw, kierujemy się na zachód. Tak zwana Czarna Droga doprowadzi nas do Wielkiego Błota. Jest to, obok doliny Drwinki, najcenniejszy obszar otwarty w Puszczy Niepołomickiej. Większą część tego terenu stanowi silnie zdegradowane torfowisko niskie.

W XIX w. tutejsze torfowiska były intensywnie eksploatowane. Wydobywany torf suszono, a następnie wykorzystywano jako opał oraz do produkcji tak zwanej czerni lakierniczej.

Wielkie Błoto to niezwykłe miejsce. Podobnie jak Czarny Staw, przywodzi na myśl krajobrazy Finlandii czy Estonii. Możemy tu natknąć się na jednego z największych ptaków występujących w Polsce: żurawia. Wiosną usłyszymy też charakterystyczny krzyk tokującego… kszyka – niewielkiego ptaka z rodziny bekasowatych. Nad naszymi głowami możemy zaobserwować trzmielojada, podobnego do myszołowa. To jedyny z występujących w Polsce dużych ptaków szponiastych, który żywi się głównie owadami (jak sama jego nazwa wskazuje).

Występują tu także godne uwagi gatunki bezkręgowców i roślin, a latem można podziwiać kolorowe motyle, między innymi zagrożone w skali Europy modraszki. Znajduje się tu również najdalej na południowy zachód w Polsce wysunięte stanowisko brzozy niskiej, niskiego i silnie rozgałęzionego krzewu dorastającego do dwóch metrów wysokości. Brzoza niska jest reliktem polodowcowym, który przywędrował do nas pod koniec epoki lodowcowej.

Tutejsze cieki wodne zasiedlone są przez bobry. O ile same zwierzęta są trudne do zaobserwowania, o tyle bez trudu wypatrzymy ślady ich aktywności: zbudowane przez nie tamy, podgryzione drzewa i obgryzione z kory gałęzie. Choć czasem traktuje się bobry jak szkodniki, to ich rola w przyrodzie jest nie do przecenienia. Stawy bobrowe zwiększają retencję wód w zlewniach rzek, podnoszą poziom wód powierzchniowych i oczyszczają przepływającą przez nie wodę.

Wielkie Błoto, choć jest największym kompleksem bagiennym w Małopolsce, niestety wysycha. Przyczyniły się do tego intensywna eksploatacja torfu oraz melioracja. Szacuje się, że w obecnym stuleciu torfowisko ulegnie całkowitemu zanikowi.

Prowadzącą z północnej części Wielkiego Błota drogą dotrzemy wkrótce do Drogi Królewskiej. Podążając nią w kierunku zachodnim, dojedziemy do Niepołomic.