Wstęp
Tablice graniczne zaborów na filarach wspierających ganek dworu
Dwory szlacheckie leżące w pobliżu Wisły (w Galicji Zachodniej) miały istotne znaczenie przy organizacji, wyposażeniu oraz przerzucie przez rzekę ochotników podczas powstania styczniowego. Ze względu na bliskość kordonu granicznego podobną rolę odgrywał również dwór w Dołędze. Jego rolę w tamtym czasie najpełniej oddaje wspomnienie o Marii Güntherowej (ówczesnej właścicielce dworu). Zamieścił je Włodzimierz Tetmajer w krakowskim „Czasie” 20 września 1920 roku: „W 1863 roku zamieniła swój dom w plac zborny powstańców, przystań dla rozbitków z dziejowej zawiei. Przez cały czas powstania z Dołęgi wychodziły oddziały. W Dołędze chroniły się zbiegi”.