Na obrzeżach wsi polskich i łemkowskich znajdowali miejsce do życia Cyganie, którzy prowadzili osiadły tryb życia. Grupa ta, nazywana obecnie Cyganami Karpackimi lub Romami Górskimi, często świadczyła usługi dla innych mieszkańców wsi. Bywali kowalami i muzykami, najmowali się do prac gospodarskich i robót drogowych. Trudnili się też wróżeniem. Używający na co dzień wachlarza zabiegów magicznych Cyganie funkcjonowali w powszechnej świadomości jako ludzie z pogranicza światów realnego i nadprzyrodzonego. Wiązało się to również z odrębnym sposobem życia Romów, który określał niepisany kodeks — romanipen. Wskazywał zasady postępowania w tradycyjnej społeczności romskiej. Jednym z przykładów stosowania tego kodeksu w życiu codziennym jest ułożenie naczyń widoczne w skansenowskiej osadzie cygańskiej. Ze względów związanych z cygańskim obyczajem naczynia używane do gotowania i jedzenia były rygorystycznie oddzielone od innych — do prania czy mycia. Zwyczaj ten wziął się z rytualnego przywiązana do czystości jedzenia.