Wstęp
Nieistniejący zakład zdrojowo-kąpielowy
Zakład zdrojowo-kąpielowy powstał w 1882 roku. Dwa hotele i dom „pocztowy” dysponowały 90 pokojami „bardzo czystymi i rokrocznie bielonymi”. Dodatkowe lokum zapewniały prywatne wille i schludne chaty włościan. W Wysowej działały dwie restauracje: katolicka i izraelicka, które – jak zapewniał lekarz uzdrowiskowy Władysław Jarosz – dostarczały „pożywienia zdrowego, na czystem i świeżym maśle”.
Zakład oferował dwadzieścia wygodnych pokojów, gdzie w wannach można było poddać się kąpielom w wodzie zdrojowej, przyjemnie ogrzanej i wzbogaconej odwarem z igliwia oraz solą morską i kuchenną. Swym pacjentom dr Jarosz zalecał także kąpiele rzeczne w Ropiance, „wziewania solankowe”, leczenie „mięsieniem” i elektrycznością oraz picie żętycy. Chwalił niezwykłą skuteczność kuracji. „Panna O.Ł., nauczycielka, badanie wykazuje blednicę, brak apetytu, zupełny brak sił, chroniczny nieżyt krtani i oskrzeli” – notował w 1896 roku. „Po sześciu tygodniach leczenia znakomita poprawa w każdym kierunku, przybytek na wadze 6,5 kilograma, nieżyt krtani i oskrzeli ustąpił bez śladu”.
Podczas pierwszej wojny światowej uzdrowisko spłonęło. Dopiero w latach dwudziestych spółka lekarzy z Krakowa pod kierownictwem dr. W. Kraszewskiego odkupiła ten teren i zbudowała tu zakład leczniczy, łazienki i pijalnię wód, zaprojektowane przez Karola Stryjeńskiego. W latach trzydziestych przyjeżdżało tu już około 700 osób rocznie. Druga wojna światowa ponownie zniszczyła dobrze prosperujące uzdrowisko. Odbudowano je dopiero w latach sześćdziesiątych.