Wstęp
Ławeczka Kornela Makuszyńskiego
Opuszczamy rejon Sienkiewiczówki i kierujemy się w dół ul. Zamoyskiego. Mijamy skrzyżowania z ulicami Sabały i Makuszyńskiego, skręcając w lewo dopiero w ulicę Tetmajera. Idziemy dalej, na wprost przecinając skrzyżowanie ul. Tetmajera z ul. Piłsudskiego i wkrótce docieramy do położonej po lewej stronie drogi willi Opolanka oraz do stojącej w jej pobliżu multimedialnej ławeczki poświęconej Kornelowi
Makuszyńskiemu.
Kornel Makuszyński urodził się 8 stycznia 1884 r. w Stryju, zmarł 31 lipca 1953 r. w Zakopanem. Pochowano go na zakopiańskim Pęksowym Brzyzku. Był powieściopisarzem, felietonistą, krytykiem teatralnym, poetą, autorem licznych książek dla dzieci i młodzieży. Jest autorem takich utworów jak „O dwóch takich, co ukradli księżyc” (1928), „Przyjaciel wesołego diabła” (1930), „Panna z mokrą głową” (1932), „Złamany miecz” (1936), „Awantura o Basię” (1937), „Szatan z siódmej klasy” (1937), „Szaleństwa panny Ewy” (1940). Stworzył literackie postaci Koziołka Matołka i Małpki Fiki-Miki.
Makuszyński przed I wojną światową mieszkał we Lwowie. Tam ukończył gimnazjum i w latach 1904–1908 studiował polonistykę oraz romanistykę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. W roku 1902 zadebiutował jako poeta i przy poparciu Jana Kasprowicza oraz Wincentego Lutosławskiego został sekretarzem redakcji „Słowa Polskiego” oraz stałym recenzentem teatralnym. W 1914 r. pełnił funkcję kierownika literackiego teatru lwowskiego. Czasy I wojny światowej spędził w Kijowie, gdzie był prezesem Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich. W 1918 r. osiadł w Warszawie (pracował tu jako recenzent literacki i teatralny, pisał felietony, tworzył).
W Zakopanem bywał już od roku 1906, a w roku 1911 był członkiem komitetu Wystawy Podhalańskiej we Lwowie. Po 1918 r. dużo czasu spędzał w Zakopanem i stał się tu jedną z najpopularniejszych postaci. Swoimi felietonami przyczynił się do popularyzacji miejscowości. Po Powstaniu Warszawskim, w 1944 r., osiadł tu na stałe, biorąc czynny udział w życiu kulturalnym.
Zmarł 31 lipca 1953 r. Trumnę z jego ciałem wynieśli z willi Opolanka odświętnie ubrani górale, a na cmentarz została przewieziona na wozie ustrojonym kosówką i jedliną. Konduktowi towarzyszyła góralska muzyka wygrywana przez rodzinną kapelę Obrochtów. Na pogrzebie honorowego obywatela Zakopanego nie były obecne ówczesne miejskie władze.
W początkach twórczości artysty powstał nastrojowy wiersz „Na szczycie samotnym” (1906), być może inspirowany Tatrami. Ponadto Makuszyński publikował liczne felietony i opowiadania o charakterze przeważnie humorystycznym i satyrycznym dotyczące różnych spraw Zakopanego i Tatr oraz ludzi związanych z tym regionem. Były to ukazujące się w czasopismach m.in. cykl „Listy z Zakopanego” (od 1921) czy „Moje listy”. Część tych tekstów wydano też w książkach, np. „Straszliwe przygody” (1922), „Moje listy” (1923), „Orlice” (1925), „Listy zebrane” (1929), „Kartki z kalendarza” (1939), „Dziewięć kochanek kawalera Dorna i inne opowiadania” (1983). Tematyka zakopiańska i tatrzańska pojawia się też w niektórych utworach dla dzieci i młodzieży, np. wiersz „Przyjaciele” (1927), „Druga księga przygód Koziołka Matołka” (1933), powieść „Panna z mokrą głową” (1933), „Chłopaki moje ukochane” (1929, m.in. o Mieczysławie Świerzu), „Bo poszedł w tę grozę gór na poszukiwanie piękna” (1929), „Tatry w pełnej chwale” (1932).
Kornel Makuszyński został mianowany honorowym obywatelem Zakopanego 6 marca 1931 r., a w kilka miesięcy później także honorowym członkiem Związku Górali. Został również honorowym członkiem (1930) i honorowym prezesem (1933) zakopiańskiego Towarzystwa Sportowego „Wisła”. W latach międzywojennych zainicjował rozdawanie nart zakopiańskim dzieciom i urządzanie dla nich zawodów narciarskich, które są nadal organizowane jako Memoriał im. Kornela Makuszyńskiego Koziołek Matołek.
W Zakopanem i w Warszawie istnieją ulice Kornela Makuszyńskiego. Wielu szkołom w Polsce nadano jego imię. W roku 1966 otwarto w zakopiańskiej willi Opolanka – domu, w którym mieszkał wraz drugą żoną Janiną Gluzińską – Muzeum Kornela Makuszyńskiego (oddział Muzeum Tatrzańskiego). W zbiorach muzeum znajdują się m.in. kolejne wydania utworów pisarza, teksty dotyczące jego twórczości, pamiętniki, fotografie, korespondencja prowadzona pomiędzy Makuszyńskim a osobistościami świata kultury oraz czytelnikami. W dawnym mieszkaniu Makuszyńskich można również podziwiać dzieła polskich artystów, m.in. Juliana Fałata, Włodzimierza Jarockiego, Władysława Skoczylasa, Stanisława Wyspiańskiego, Konstantego Laszczki.