Wstęp
Kamienica przy ul. Świętego Krzyża 7
Po wyjściu z Szewskiej przecinamy Rynek Główny, mijamy bazylikę Mariacką i ulicą Mikołajską wychodzimy wprost na kamienicę nr 7 przy ulicy Świętego Krzyża. Przed I wojną światową na parterze budynku miała siedzibę studencka organizacja Spójnia, należąca do Związku Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Postępowej. Wokół Spójni grupowali się przede wszystkim członkowie Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) i Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Po rozłamie PPS-u sympatycy frakcji rewolucyjnej opuścili szeregi tej organizacji i założyli stowarzyszenie Promień. Spójnia miała charakter socjalistyczno-radykalny, a na jej zebrania przychodzili także interesujący się polityką mieszkańcy miasta i emigranci polityczni. Spójniacy przeciwstawiali się klerykalizacji uniwersytetu (organizacja strajków studenckich podczas tzw. Zimmermaniady), walczyli o równouprawnienie kobiet i przeciw antysemityzmowi (emocje podgrzewał toczący się wówczas w Rosji proces Menahema Mendela Bejlisa oskarżonego o mord rytualny). W lokalu Spójni w marcu 1914 roku Lenin wygłosił odczyt Rosyjska socjaldemokracja a kwestia narodowa, który ponoć wywołał gorące dyskusje.