Chałupa Gąsieniców-Sobczaków w Zakopanem, fot. Karolina Pachla-Wojciechowska MIK 2012 CC BY SA
Gonty, pazdury, słoneczka – w poszukiwaniu stylu zakopiańskiego
4 obiekty
8,6 km
7 godz.
piesza
Na niepogodę
Zabytki
Etnodizajn – to słowo towarzyszyć nam będzie podczas spaceru po Zakopanem. Chociaż (w co trudno uwierzyć) do niedawna nie istniało nawet takie pojęcie, to etnodizajn – rozumiany jako nurt we wzornictwie – istnieje już od ponad wieku.
Sam termin pojawił się natomiast dopiero przed kilkoma laty i od tamtej pory robi zawrotną karierę. Do życia powołało go Muzeum Etnograficzne w Krakowie, które w 2009 roku zorganizowało imprezę nazwaną – jakżeby inaczej – Festiwalem Etnodizajnu. Z pewnością zarówno samo wydarzenie, jak i towarzyszące mu działania przyczyniły się do uświadomienia szerszemu gronu odbiorców ścisłej relacji pomiędzy etnografią a dizajnem. W końcu nacisk został położony na źródło inspiracji projektów tworzonych w duchu etno, czyli na kulturę ludową, która jest słowem kluczem w opisywanym nurcie.
Za jedną z podstaw etnodizajnu uważa się styl zakopiański, uznawany za pierwszy polski styl narodowy. Jego twórca Stanisław Witkiewicz inspirował się podhalańską sztuką ludową. Również obecnie jest ona źródłem, z którego niemal nieustannie czerpią – z lepszymi lub gorszymi rezultatami – projektanci. Przedmioty z góralskimi motywami spotkamy m.in. w sklepach z pamiątkami rozsianych po całej Polsce, od morza (sic!) do Tatr. Najczęściej są one jedynie marną imitacją tego, co można by nazwać kulturą ludową Podhala. W formie nieprzetworzonej – a więc najbliższej tej, którą inspirował się twórca stylu narodowego – najlepiej zachowała się ona oczywiście w Zakopanem.
Polecamy wędrówkę tamtejszym Szlakiem Stylu Zakopiańskiego, na którym znajduje się 41 najważniejszych zabytków stworzonych w zgodzie z założeniami koncepcji Witkiewicza. Spośród nich wybraliśmy takie perełki jak willa Oksza czy chałupa Gąsieniców-Sobczaków. Podczas spaceru radzimy trochę „pobłądzić” po Zakopanem i wypatrywać innych przykładów stylu zakopiańskiego. Do błądzenia szczególnie polecamy ulice Kościeliską, Krupówki, Zamoyskiego i Jagiellońską.
Niezastąpionym źródłem wiedzy na temat etnodizajnu, a także znakomitym narzędziem dla projektantów jest „Rzecz małopolska. Wzornik inspiracji etnograficznych” stworzony przez wspomniane już Muzeum Etnograficzne.
obiekty na trasie
Chałupa Gąsieniców-Sobczaków – Muzeum Stylu Zakopiańskiego – Inspiracje
Droga do Rojów 6, Zakopane
Muzeum Stylu Zakopiańskiego w Willi Koliba
ul. Kościeliska 18, Zakopane
Galeria Sztuki XX wieku w Willi Oksza
ul. Zamoyskiego 25, Zakopane
Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie w Zakopanem
Harenda 12a, Zakopane
Gonty, pazdury, słoneczka – w poszukiwaniu stylu zakopiańskiego
Na szlaku przydaje się prowiant 😉 Ta strona używa plików cookies i localStorage.
Korzystając z niej, akceptujesz ich wykorzystywanie zgodnie z polityką prywatności.