Naszą podróż w poszukiwaniu inkluza rozpoczniemy na pograniczu wsi Jastrzębik i Złockie, gdzie podobno słychać oddech diabła – tak przynajmniej wierzyli kiedyś mieszkający tu Łemkowie. Jednak profesor Henryk Świdziński, geolog i badacz Karpat, odkrywając jedną z wielu tajemnic ziemi – pokazał światu mofetę, ciekawy pomnik przyrody nieożywionej, czyli wydobywający się na powierzchnię wędrujący szczelinami w ziemi dwutlenek węgla. W okolicach Złockiego Potoku taki wypływ gazu znajduje się pod powierzchnią wody, więc wydobywające się z mofety bąbelki gazu po zetknięciu z powietrzem pękają, wydając charakterystyczny dźwięk – stąd jego nazwa, Bulgotka. Natomiast Dychawką określa się miejsce wydobywania dwutlenku węgla, któremu towarzyszy „suchy” dźwięk. Niestety duże stężenie CO2  w tym miejscu bywa niebezpieczne dla małych gryzoni, owadów, dżdżownic czy jaszczurek, którym często nie udaje się przeżyć w zagłębieniu doliny potoku.

Jak widzimy na zdjęciu, wokół mofety występuje rdzawe błoto, nazywane rdzawką lub ochrą. Jesteście ciekawi, kto jest odpowiedzialny za czerwony kolor błota? Okazuje się, że bakterie żelazowe! Utleniają związki żelaza i barwią wodę.

I choć Łemkowie wierzyli, że bulgot i dyszenie to odgłosy diabła, my dziś wiemy, że możemy tu posłuchać oddechu ziemi.

Choć nasza trasa nie jest długa, to czas na chwilę odpoczynku i szklankę mineralnej wody.

Mamy nadzieję, że nie mylicie szczaw ze szczawiem, choć jedno i drugie posiada właściwości lecznicze. Te pierwsze stanowią niezwykłe bogactwo tych okolic, a odkrycie pięciu leczniczych źródeł pozwoliło Krynicy stać się uzdrowiskowym kurortem. Krynickie wody mineralne i lecznicze są unikatowe w skali europejskiej – dzięki pochodzącemu z głębokich sfer skorupy ziemskiej i nasycającemu wody podziemne dwutlenkowi węgla. Wody mineralnej można się napić w pijalniach. Na głównym deptaku ponad 200 lat temu stanął pierwszy obiekt zdrojowy miasta – drewniana pijalnia Słotwinka. Dziś jej tam jednak nie znajdziemy, bo została przeniesiona w drugiej połowie XIX wieku do parku Słotwińskiego.

Każda z wód ma swoje właściwości lecznicze, a nasza Słotwinka, polecana przez bzionka (wierzono, że nasz mitologiczny przyjaciel ma moc odbierania chorób), pomaga przede wszystkim na choroby nieżytu przewodu pokarmowego oraz nerwice i stany stresowe. Obok drewnianej pijalni powstał w 1870 roku Słotwiński Pawilon Koncertowy, który przemienił się w restaurację Koncertową, ale przez wiele lat pełnił funkcję artystyczną, a odbywające się w nim występy pozwalały licznym kuracjuszom cieszyć się dźwiękami muzyki, która podobnie jak popijane wody mineralne miała właściwości lecznicze – choć głównie, jak sądzimy, wpływała na dusze krynickich gości.

Pijalnia Słotwinka jest czynna w sezonie letnim. Źródło wody Słotwinki to szczawa wodorowęglanowo-magnezowo-sodowo-wapniowo-żelazista.

Dotarliśmy już na Słotwiny, które swego czasu były odrębną wsią, a obecnie są dzielnicą Krynicy – jesteśmy coraz bliżej naszego tajemniczego inkluza!

Na naszej drodze znajduje się piękna cerkiew pw. Opieki Najświętszej Marii Panny, która obecnie jest kościołem parafialnym pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Drewniany budynek stanowi zabytek szlaku Architektury Drewnianej, a konkretnie jest częścią Szlaku Cerkwi Łemkowskich, które znajdują się w Krynicy-Zdroju oraz okolicznych miejscowościach (Tylicz, Mochnaczka Niżna, Polany, Berest, Piorunka, Czyrna, Muszynka, Powroźnik). Cerkwie grekokatolickie są niezwykłymi zabytkami kultury łemkowskiej, perłami drewnianej architektury, choć na szlaku tym znajdują się również budynki murowane.

W grekokatolickiej świątyni zbudowanej w latach 1887-1888 (na miejscu wcześniejszej, spalonej w pożarze w 1796 roku) zachowało się wyposażenie cerkiewne – warto je zobaczyć i przenieść się choć na chwilę do czasów, gdy mieszkali tu Łemkowie i uznawali te tereny za swoją ojczyznę, którą po długiej wędrówce wzdłuż grzbietu Karpat odnaleźli i pokochali.

Dotarliśmy do miejsca, w którym być może odnajdziemy zagadkowego inkluza, a może też spotkamy licho śpiące w koronach drzew. Musimy wspiąć się jednak dość wysoko, by nacieszyć się spacerem wśród białych obłoków i zielonych liści.

Wieża widokowa dumnie wznosi się na szczycie stacji narciarskiej Słotwiny Arena (896 m n.p.m.) i jest pierwszym takim obiektem w Polsce, o unikalnej drewnianej konstrukcji. Prowadzi do niej ścieżka edukacyjno-przyrodnicza „W poszukiwaniu zaginionego inkluza… szlakiem krynickich tajemnic”, opowiadająca o zasobach przyrodniczych i kulturowych tych okolic. By dostać się na wieżę i ścieżkę, możecie wyruszyć pieszo utwardzoną drogą lub wjechać koleją krzesełkową, a przyznamy Wam szczerze, że to bardzo wygodna kanapa, z której możemy podziwiać przepiękne widoki.

Sama wieża ma wysokość siedemnastopiętrowego wieżowca, aż 49 i pół metra, a łączna długość ścieżki to 1030 metrów, czyli ponad kilometr! Spacer tak blisko natury jest niezwykłym przeżyciem, przecież nie co dzień mamy możliwość dotknąć koron drzew, podglądać z takiej wysokości życie lasu i wsłuchiwać w dźwięki muzyki płynącej z serca tego zielonego domu wielu ptaków i zwierząt. Podczas przechadzki wsłuchajcie się w szum wiatru, wypatrujcie płanetnika, a może spotkacie też bajczychę, która opowie Wam o przyszłości? Dotarcie na sam szczyt daje wielką satysfakcję, ale… nie zdradzimy wam, czy odnajdziecie inkluza. 🙂