Jest ukryty w środku lasu. Zanim go zobaczymy, daje znać o sobie różnymi dźwiękami, a tych posiada w zanadrzu całą gamę. W upalne dni, kiedy woda ledwo sączy się po kamieniach, trzeba mocniej wsłuchać się w cichy szmer, natomiast podczas wiosennych wezbrań czy ulew huk spadającej kaskady przeszywa powietrze. Zawsze jednak pierwszy jest dźwięk. Progi skalne tworzące wodospad zdają się rozrywać ziemię, która otula okoliczne zbocza. Rzeczywiście, skała jest swego rodzaju szkieletem, na którym w wyniku wielu procesów powstaje warstwa gleby. W tym miejscu odsłoniła ona warstwy skalne, a wraz z nimi pewną tajemnicę. Jaka jest najstarsza rzecz, jaką kiedykolwiek mieliście w rękach? Dotykając skał tworzących wodospad, dotykamy 28 milionów lat historii! Powstały one na dnie oceanu Tetydy, który znajdował się tutaj przed milionami lat. Osadzające się okruchy skalne, piaski i szczątki organiczne pod wpływem ogromnego nacisku wody utworzyły warstwy, które następnie zostały wypiętrzone i częściowo uległy erozji. Próg skalny tworzący wodospad zbudowany jest z twardych piaskowców, woda wypłukała natomiast mało odporne łupki i każdego dnia żłobi skałę. Kamienie, które wyrosły spod ziemi, są nośnikiem historii. Były tutaj, kiedy zamiast gór znajdowało się w tym miejscu morze. Były, kiedy zlodowacenia obejmowały prawie cały teren obecnej Polski. Teraz niepozornie spływa po nich niewielki potok, ale nie dajmy się zwieść pozorom. Kamienie mogą obudzić wielką historię i jest ona na wyciągnięcie ręki.

Jak Polska długa i szeroka, tak legendy o diabłach chcących zrzucić potężne głazy na nowobudowane świątynie powtarzają się tam, gdzie można spotkać potężne wychodnie skalne. Zmienia się najczęściej ilość diabłów i miejscowość, ale kamień zawsze okazuje się zbyt ciężki i spada, nie osiągnąwszy celu, kiedy zapieje kogut i czarcia moc przestaje działać. W tym przypadku kamień miał zniszczyć kościół w nieodległym Cieklinie, dalsza część historii jest już znana. Ciekawe jest to, że potężne kamienie budziły w ludziach strach, czemu dawali wyraz we wspomnianych już legendach. Nie potrafili wyjaśnić pochodzenia wielkich skał, często w ich fantazyjnych kształtach doszukiwano się różnych postaci. Diabli Kamień nad Foluszem tworzy sześć bloków skalnych o wysokości do 15 metrów. Dawniej teren ten nie był porośnięty lasem i wielkie skały już z daleka były widoczne. Okoliczni mieszkańcy podobno doszukali się nawet odcisku diabelskich szponów na jednym z kamieni, co miało dowodzić prawdziwości historii o powstaniu tego miejsca. Dzisiaj już wiemy, że niezwykłe kształty tej wychodni są wynikiem procesów erozyjnych. Dzięki wszystkim Diablim Kamieniom wiemy również, że to, co nieznane, budzi czasem nieuzasadniony lęk.

Rezerwat Kornuty nie leży w Magurskim Parku Narodowym, ale przylega bezpośrednio do jego granicy. Chociaż został powołany do życia w 1953 roku, jego początki sięgają jeszcze okresu międzywojennego. W tym okresie mieszkańcy Bartnego prowadzili w tym miejscu wypas, a teren był bezleśny. Potężne skały były bardzo dobrze widoczne, a i z nich roztaczała się szeroka panorama na Beskid Niski. Już w latach 30. uznano to miejsce za warte objęcia ochroną, a największym jego walorem były wychodnie skalne o fantazyjnych kształtach. To wtedy dostrzeżono w kamieniach inną wartość niż dostarczanie surowca. Obudziły one w ludziach troskę o dziedzictwo przyrodnicze tego regionu do tego stopnia, że obszar, na którym obecnie znajduje się rezerwat, został wykupiony z rąk prywatnych przez gorlicki Oddział PTT z przeznaczeniem na utworzenie obszaru chronionego. W czasach, kiedy Bartne było jednym z najbardziej znanych ośrodków kamieniarskich na Łemkowszczyźnie, a masyw Magury wykorzystywany był pastersko, taka decyzja była jaskrawym przejawem zmiany perspektywy w patrzeniu na przyrodę. Co takiego dostrzegli nasi poprzednicy w tych kamieniach? Czym poruszyły ich serca?

Wędrując przez nieistniejącą już wieś Świerzowa Ruska, można odnieść wrażenie, że nie jest ona do końca pusta. Przy drodze, wzdłuż której rozciągała się ta łemkowska miejscowość, co chwilę odnajdujemy ślady obecności człowieka. Prawie wszystkie z nich zachowane zostały w kamieniach. Na uwagę zasługują przede wszystkim potężne krzyże i kapliczki, które stawiano dla upamiętnienia ważnych wydarzeń w życiu wsi lub rodziny. W Świerzowej przy drodze znajduje się siedem kamiennych krzyży, z których najwyższy mierzy 465 cm. Został on wykonany przez świerzowskich kamieniarzy Iwana i Jurka Babiaków, którzy postawili go w 1883 roku na swoim podwórku. I chociaż podwórka ani kamieniarzy już nie ma, to krzyż znajduje się tam do dnia dzisiejszego. Cały czas widoczne są również dobrze zachowane kamienne piwniczki, w których przechowywano żywność. Ich półkoliste sklepienia były budowane z klinujących się płaskich kamieni. Piaskowiec był w okolicy powszechnie dostępnym materiałem, z tego względu wsie otaczające masyw Magury słynęły z kamieniarzy, a budowle, o których trwałość troszczono się szczególnie, powstawały właśnie z tego surowca. Takie wykorzystanie lokalnych zasobów było dobrze przemyślane. Kamień był tutaj tym zasobem, który wpływał na życie całej społeczności. Do dzisiaj budzi pamięć o mieszkańcach Świerzowej Ruskiej, którzy wpletli go nierozerwalnie w swoje życie.