Alwernia jest położona około 30 km na zachód od Krakowa, pośród lasów Rudniańskiego Parku Krajobrazowego. Jej założenie, nazwa i dzieje są ściśle związane z tutejszym klasztorem bernardynów, ufundowanym na początku XVII wieku przez Krzysztofa Korycińskiego.
Budowa kościoła i klasztoru spowodowały osiedlanie się w pobliżu rzemieślników świadczących różnego rodzaju usługi na rzecz zakonników. Także ruch pielgrzymkowy, związany z kultem znajdującego się w kościele, słynącego łaskami wizerunku Chrystusa, przyczynił się do rozwoju osady.
Nazwa Alwernia początkowo odnosiła się do klasztoru, wzorowanego na włoskiej pustelni La Verna, jednak z czasem przeszła również na osiedle. Pierwsze pisemne wzmianki o miejscowości Alwernia pochodzą z 1778 roku, kiedy król Stanisław August nadał jej przywilej organizowania dwunastu targów w roku. Zapewne w tym czasie powstało założenie urbanistyczne miasta z dużym, prostokątnym rynkiem oraz odchodzącymi z jego naroży ulicami.
Pod koniec XVIII wieku Alwernia liczyła trzydzieści trzy domy i ponad dwustu mieszkańców. Swoje warsztaty i sklepy mieli tu garncarze, szewcy, stolarze, a także piekarze, rzeźnicy i kramarze.
Alwernia otrzymała prawa miejskie dopiero w 1903 r. i utraciła je po trzydziestu latach. Jednak w 1993 r. znów stała się miastem.
Do znacznego rozwoju Alwerni przyczyniły się w latach powojennych zakłady chemiczne, powstałe w połowie lat 20. na południe od miasta. Na spłaszczonym wierzchołku wzgórza, znajduje się rozległy rynek. Z jego naroży odchodzą cztery ulice; szczególnie malownicza jest stroma ulica Zawiła.
Duży, prostokątny rynek był niegdyś głównym placem targowym miasta i centrum życia mieszkańców. W latach 50. XX wieku posadzono na nim drzewa i wytyczono ścieżki. Obecnie ma on charakter kameralnego parku miejskiego. Niegdyś cały rynek otaczały drewniane domy z podcieniami wspartymi na rzeźbionych słupach.
Pochodzący z 1791 r. drewniany podcieniony dom został rozebrany w 2017 roku (zachodnia pierzeja rynku, numer 34). Przybudowany do niego po prawej stronie niewielki murowany dom z ozdobnym fryzem mieścił pierwszy urząd pocztowy w Alwerni (1867). Sąsiedni, drewniany dom z ganeczkiem (numer 33) zbudowano na początku XX w. Po stronie północnej rynku wznoszą się murowane, parterowe domy z XIX i XX wieku, przebudowane i odnowione. W jednym z nich mieści się Samorządowy Dom Kultury. Przy końcu pierzei północnej zachowany jest duży, murowany dom, zwrócony ścianą szczytową do rynku. To dawny zajazd, zbudowany w połowie XIX wieku. Tuż obok stoi niewielki dom z malowniczą, przeszkloną werandą i ozdobnie wycinanymi drewnianymi detalami.
Dom podcieniowy, który znajdował się po wschodniej stronie rynku, można oglądać w parku etnograficznym w pobliskim Lipowcu. Południową pierzeję dość ściśle wypełniają parterowe murowane i drewniane domy oraz zbudowane przed połową XX wieku piętrowe, w narożniku południowo-zachodnim. W 1860 roku na alwernijskim rynku wybudowano murowaną jednonawową kaplicę Przemienienia Pańskiego.
Zagadką pozostaje fakt, dlaczego chrześcijańską kapliczkę ufundował wyznawca judaizmu, Grünbaum, współwłaściciel kopalni glinki w Mirowie. Czy ufundował kaplicę, by podziękować za uleczenie chorej córki, czy, jak powiadają inni, chciał się odwdzięczyć władzom i mieszkańcom Alwernii za pomoc w budowie domu? Nie wiemy, nie zachowały się na ten temat żadne dokumenty. Nie jest to chyba jedyna tajemnica kaplicy: niektóre źródła podają inną datę jej powstania niż ta, która jest wyryta na pamiątkowej tablicy.