Jest opiekunem dzieci, jeźdźców, kawalerii, krawców, podróżników, właścicieli winnic i żebraków, a także wielu kościołów i parafii. W Małopolsce również. My zaglądamy do dwóch kościołów: w Krzeszowicach i Grywałdzie.
Kościół św. Marcina w Krzeszowicach
Krzeszowicka świątynia położona jest pomiędzy rynkiem miasta a pałacem Potockich, w otoczeniu drzew pobliskich parków: zdrojowego i miejskiego.
Początki parafii w Krzeszowicach sięgają XV w., a przypuszczalnie już w 1337 r. istniał tutaj kościół. Jan Długosz w Liber beneficiorum (ok. 1480) podaje, iż w 2. połowie XV w. znajdował się w Krzeszowicach drewniany kościół pod wezwaniem św. Marcina, a także folwark plebański. Świątynia służyła wiernym kilkaset lat, przechodząc kolejne remonty i rozbudowy. W roku 1829 została rozebrana, by na jej miejscu można było wznieść nowy kościół.
W 1816 r. Krzeszowice odziedziczył po swej babce Izabelli Lubomirskiej Artur Potocki, oficer i adiutant ks. Józefa Poniatowskiego. (…) Wraz z planami nowego pałacu powstał także projekt świątyni. Na zamówienie Potockiego szkice pałacu i kościoła wykonali w 1819 r. francuscy architekci Charles Percier i P.F.L. Fontaine. Jednak oba te projekty nie zostały zrealizowane, być może były zbyt kosztowne.
Kolejne plany zamówił Potocki za pośrednictwem Atanazego Raczyńskiego u słynnego niemieckiego architekta Karla Friedricha Schinkla. Budowę świątyni rozpoczęto w 1832 r., już według zmienionego przez Schinkla projektu. Oryginalną i najbardziej interesującą częścią kościoła jest fasada obłożona precyzyjnie dopasowanymi płytami piaskowca. Wejście prowadzi przez potrójny ostrołukowy portyk. Nad nim znajdują się rzeźby czterech Ewangelistów, wykonane przez Ferdynanda Kuhna. Znaczny fragment górnej części fasady zajmuje okrągłe okno – rozeta – w dekoracyjnym obramieniu. Fasada zwieńczona jest szczytem z balustradą i wieżyczkami w narożach; pośrodku znajduje się rzeźba św. Michała Archanioła(…).
Wnętrze wyposażone jest wieloma cennymi, wartymi uwagi dziełami sztuki. (…)W kaplicy po lewej stronie, poświęconej Patronowi kościoła, znajduje się obraz przedstawiający św. Marcina oddającego połowę swojego płaszcza żebrakowi. W ścianę kaplicy wmurowano na zakończenie renowacji wnętrza świątyni w 2002 r. kamień pochodzący z grobu św. Marcina w Tours.
Położony niezwykle malowniczo, w śródgórskiej kotlinie Grywałd, otacza od zachodu masyw Lubania, a od południa – pienińskie szczyty. Na wyniosłym wzgórzu góruje ponad wsią, otoczony drzewami drewniany kościółek. Od drogi przez wieś prowadzi do niego ścieżka z kładką przez potok, wspinająca się łukiem na strome wzniesienie.
Parafia w Grywałdzie powstała już przed 1330 r., a obecny kościół zbudowano w XV lub na początku XVI w. Wzniesiono go z drewna, w konstrukcji zrębowej, i częściowo obito gontem. Szeroko osadzona wieża, zwężająca się ku górze, zakończona nadwieszoną izbicą, nakryta jest hełmem namiotowym z iglicą i krzyżem. Obiegają ją z trzech stron oszalowane soboty, czyli zadaszone podcienia, służące niegdyś, jako miejsce noclegu przybywającym z daleka na niedzielną, poranną mszę.
