Tabor, prowadzony przez znawcę problematyki romskiej – Adama Bartosza, wyruszył już po raz osiemnasty. Wspólna inicjatywa Stowarzyszenia Romów w Tarnowie oraz Muzeum Etnograficznego została zapoczątkowana w roku 1996. Początkowo celem pielgrzymki kilkunastu Romów i sympatyków Taboru podróżujących dwoma wozami była wieś Szczurowa w powiecie brzeskim. W następnych latach liczba uczestników wydarzenia wzrastała, wzbogacano trasę o nowe miejsca, odsłaniano pomniki czy odrestaurowane fragmenty mogił. Warto umieścić wspomniane przedsięwzięcia na tle procesu przełamywania milczenia o zagładzie Romów, zapoczątkowanego dopiero w latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Istniały co najmniej dwie przyczyny nieporuszania tego tematu: w społeczności romskiej brakowało intelektualistów, którzy mogliby się wypowiadać w jej imieniu na forach międzynarodowych, tak jak to było w przypadku Żydów. Poza tym Romowie uważali, że Holokaust jest kolejnym – ale bardziej dotkliwym i prowadzonym na większą skalę – etapem ich wielowiekowych prześladowań. Dlatego też przedsięwzięcia podejmowane w Tarnowie, takie jak utworzenie w 1990 roku stałej ekspozycji poświęconej Romom czy sam Tabor, są wyjątkowo wartościowe – należą do inicjatyw unikatowych.

Trasa Taboru nie jest przypadkowa, wyznaczyły ją bowiem miejsca pamięci stanowiące część małopolskiego szlaku martyrologii Romów. Nie wszystkim wiadomo, że to właśnie na terenie Małopolski w maju 1956 roku powstał pierwszy na świecie pomnik upamiętniający Romów – granitowy głaz z inskrypcją. Znajduje się on we wsi Szczurowa, gdzie w lipcu 1943 roku Niemcy zamordowali niemal wszystkich członków osady Romów, którzy zapisali się w pamięci tamtejszych mieszkańców nie tylko jako kłopotliwi sąsiedzi. Byli bardzo zżyci z miejscową ludnością, wchodzili z nią w interakcje, pracując jako kowale, pomagając w pracy na roli czy muzykując na weselach. Dochodziło nawet do zawierania małżeństw polsko-romskich. 

Wszystkie etapy szlaku znajdują się w promieniu około czterdziestu kilometrów od Tarnowa, dlatego też można je uczynić celem jednej wyprawy. Wybrawszy się w te strony, warto wiedzieć, w jaki sposób upamiętniono Romów w poszczególnych miejscowościach. We wspomnianej już Szczurowej znajduje się grób, a w zeszłym roku ustawiono w głowach grobu tablicę z nazwiskami zamordowanych Romów. Kolejny przystanek na trasie Taboru – Bielcza – jest godny uwagi ze względu na zbiorowy grób na cmentarzu parafialnym, tablicę z brązu na murze kościoła poświęconą Cyganom oraz przysiółek Biedacz. W roku 2007 ustawiono tam krzyż, który obecnie już nie istnieje, ale planuje się oznaczenie tego miejsca. Kolejna miejscowość, w której zatrzymuje się Tabor to Borzęcin Dolny. Poza zbiorowym grobem, w można tam zobaczyć Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów, który wykonała romska artystka – Małgorzata Mirga-Tas. Ostatnim istotnym miejscem na trasie Taboru jest Żabno. Mimo że Romowie nigdy nie osiedli tam na stałe, uczczono ich pamięć na lokalnym cmentarzu przez wzniesienie mogiły obudowanej cokołem oraz ustawienie granitowej płyty z nazwiskami pomordowanych.

Uroczystość przywołuje bolesne wydarzenia z przeszłości, które były udziałem zarówno ludności miejscowej, jak i Romów. Jej retroaktywny charakter polega na tym, że potomkowie dawnych mieszkańców ziemi tarnowskiej uświadamiają sobie wspólnotę losów przodków Romów oraz swoich własnych. Dzięki temu możliwe jest spojrzenie na relacje obu grup w innej perspektywie. To właśnie mieszkańcy powiatów tarnowskiego i brzeskiego dbają o groby oraz udzielają Romom gościny. Przyszłościowa orientacja uroczystości posiada zatem dwa aspekty. Po pierwsze, Tabor Pamięci Romów przyczynia się do integracji polsko-romskiej oraz do przełamania negatywnych stereotypów obecnych w społeczeństwie. Po drugie, nie bez znaczenia pozostaje również edukacyjny walor uroczystości. Młodsi Romowie, którzy nie mieli okazji doświadczyć życia taborowego, mogą posłuchać świadectw i opowieści starszych członków grupy oddających się wspomnieniom. Wspólna historia, flaga, hymn, a także mit indyjskich przodków przyczyniają się do ukształtowania tożsamości narodowej, jednak według romskich intelektualistów pamięć Zagłady odgrywa w tym procesie największą rolę.