W Tatrach pasterstwo cieszyło się dużą popularnością mniej więcej do drugiej połowy XX wieku – gdy po polskiej i słowackiej stronie tego pasma górskiego utworzono Tatrzański Park Narodowy, wypas zniknął z krajobrazu tatrzańskiego. Nie trzeba było wielu lat, by okazało się, że powoduje to poważne zmiany w ekosystemie (dobrym przykładem może być znany wszystkim krokus, który rośnie tylko na wykaszanych bądź wypasanych polanach). Zakaz wypasu zniesiono po polskiej stronie Tatr w 1981 roku. Od tamtej pory określa się go mianem „wypasu kulturowego”.

Gorce były do początku XX wieku drugim co do wielkości (tuż po Tatrach) ośrodkiem pasterskim funkcjonującym w polskich Karpatach. Sytuacja ta zmieniła się po II wojnie światowej. Początkowo wypas utrzymał się przede wszystkim w rejonie Turbacza i Gorca. W kolejnych latach ze względu na upaństwowienie lasów dworskich wprowadzony został całkowity zakaz wypasania. Sytuacja pogarszała się z roku na rok. Dopiero w pierwszych latach XXI wieku Gorczański Park Narodowy wprowadził na halę Długą pod Turbaczem kierdel składający się z około 200 owiec. Od tamtej pory pasterstwo w Gorcach ma się coraz lepiej. 

Pieniny natomiast zawdzięczają rozwój pasterstwa utworzeniu Tatrzańskiego Parku Narodowego – ze względu na wspominany zakaz wypasania owiec hodowcy z Tatr i Podtatrza otrzymali w dzierżawę grunty porolne w Małych Pieninach. Dzisiaj, aby zobaczyć stado doglądane przez owczarki podhalańskie, można wybrać się między innymi w rejon Jaworek. 

Ostatnie lata przyniosły zmiany na lepsze, a dowodów na to jest sporo. My wymienimy dwa: pogramy rządowe wspomagające rozwój pasterstwa oraz szereg wydarzeń organizowanych w związku z kultywowaniem tradycji pasterskich. Jednym z takich wydarzeń jest I Zjazd Karpacki, który odbędzie się 25–26 kwietnia 2015 roku. Więcej informacji na ten temat: http://www.redykkarpacki.pl/.

Fot. M. Jałoszyńska, CC BY SA NC ND