Hangar weteran…
Autor: archiwum MIK, Licencja: CC BY-SA
Jeszcze do niedawna hangar lotniczy w Krakowie niszczał, kryjąc swój urok konstrukcyjny za warstwą blachy i papy, którą przez lata ją obijano. Od 2013 roku, dzięki generalnemu remontowi, zachwyca miłośników sztuki inżynieryjnej.
Z zasady jest niedostępny dla zwiedzających – znajduje się na terenie jednostki wojskowej. Ale na jeden dzień zostanie otwarty…
W 1915 r. Kraków pozostał ważną, tyłową bazą warsztatową i remontową. Dwie podwójne „szopy lotnicze” już nie wystarczały. Pojawiły się więc funkcjonalne, duże hangary stalowo-drewniane, znane z wszystkich lotniska naddunajskiej monarchii.
Według różnych źródeł ich liczba wykazywana jest jako cztery lub pięć. Być może były one w dwu różnych wielkościach: dwa większe i trzy nieco mniejsze.
W 1916 roku na krakowskim lotnisku stanęła 10. Zapasowa Kompania Lotnicza. Dla niej pobudowano piękne pawilonowe koszary lotnicze i nowoczesne hangary. Jeden, z co najmniej czterech, typu „Wiener Neustadt”, zachował się do dziś. Jego wyjątkowa, delikatna niczym koronka konstrukcja jest wzmocniona linkami stalowymi, jak skrzydła w ówczesnych samolotach. Drewnianą halę z obu stron oświetlają wąskie, długie na całą rozpiętość hali, świetliki. Specjalny mechanizm ułatwia sprawne, niemal bezwysiłkowe, otwieranie szerokich wrót hangaru, mieszczących konstrukcję samolotu.
Hangar weteran, najlepiej zachowany hangar samolotowy wielkiej wojny na terenie kontynentalnej Europy, znajduje się na terenie jednostki wojskowej, dlatego obejrzenie tego niecodziennego zabytku przez szeroką publiczność będzie możliwe tylko w jedną, majową sobotę.
17-go maja w ramach Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego będzie można wejść na teren dawnego lotniska Rakowice, dziś jednostki wojskowej przy ulicy Ułanów i posłuchać opowieści o historii tego miejsca.
Przed Państwem niepowtarzalna szansa zobaczenia tego jedynego w swoim rodzaju zabytku techniki. Na terenie hangaru będą Państwo mieli okazję zobaczyć także ośmiometrowy szkielet modelu sterowca z I wojny światowej.
Ze względu na usytuowanie hangaru na terenie jednostki wojskowej konieczna jest wcześniejsza rezerwacja wejścia na oprowadzenie – tylko do 9 maja 13 maja 2014 r. do północy (termin rezerwacji został wydłużony)!.
Taka okazja zdarza się tylko raz!
Tekst: Joanna Nowostawska-Gyalókay, Kamila Kosmalska, na podstawie opracowań dr. Krzysztofa Wielgusa z Zakładu Krajobrazu Otwartego i Budowli Inżynierskich Politechniki Krakowskiej
Fot.: Joanna Nowostawska-Gyalókay, CC BY SA
