Wielka historia małego piwa

Autor: szczyrzyc.info, Licencja: CC BY-SA

Kto pierwszy nawarzył piwa?

Pierwsze wzmianki o warzeniu piwa przez zakonników z klasztoru cysterskiego w Szczyrzycu pochodzą z 1628 roku. Do XIX wieku mnisi produkowali głównie rodzaj podpiwku z palonego jęczmienia, który w okresie letnim sprzedawali okolicznym rolnikom. W 1824 roku przy klasztorze, na terenie gospodarczym, wybudowano browar i zaczęto warzyć piwo. 

Jedyny w układzie sowieckim

Zakład prowadzony był przez zakonników, a cały proces warzenia odbywał się ręcznie. W 1925 roku browar został wydzierżawiony najpierw Marianowi Szubertowi, a później Eugeniuszowi Czernemu, który zarządzał browarem do 1945 roku. Ostatnim dzierżawcą zakładu był Władysław Leśniak – browarnik z Krakowa. W latach 1945–1951 browar w Szczyrzycu był jedynym czynnym w krajach komunistycznych browarem klasztornym. W 1951 roku został znacjonalizowany, a przyklasztorny folwark, na terenie którego znajdował się zakład, przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Konie i piwo

Produkcję piwa wznowiono pod zarządem Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Jodłowniku. W 1952 roku w browarze przebudowano warzelnię, wybudowano przepompownię piwa z fermentacji do leżakowni oraz młyn do śrutowania słodu. W kolejnych latach zostały wybudowane nowa suszarnia i słodownia oraz system chłodzenia. W 1982 roku browar produkował 22 000 hektolitrów piwa rocznie. Sprzedawano je głównie w Małopolsce: w Dobrej, Limanowej, Rabce, Myślenicach, Dobczycach i Krakowie. Wraz z kolejnymi restrukturyzacjami państwowych przedsiębiorstw zmieniał się również zarządca i zmieniana była nazwa zakładu. W latach 1957–1970 browar nosił nazwę Browar Podhalański w Szczyrzycu. Browar należał kolejno do: Państwowego Gospodarstwa Rolnego – Browar w Szczyrzycu, Centralnego Zarządu Hodowli Koni w Warszawie, Państwowej Stadniny Koni w Jodłowniku – Browar w Szczyrzycu, a z chwilą przejęcia gospodarstwa w Jodłowniku przez firmę Igloopol zmienił nazwę na Igloopol – Browar w Szczyrzycu.

Gryf zamyka browar

W 1993 roku cystersi odzyskali browar i wznowili produkcję piwa pod nazwą Browar Gryf, która nawiązywała do herbu miejscowości. W 1996 roku ze względu na kłopoty finansowe i brak funduszy na remont zabytkowego obiektu musieli jednak zaprzestać warzenia piwa. W roku 1997 browar został zamknięty. Od tego czasu Browar Gryf w Szczyrzycu jest nieczynny. Pamiątki po dawnym browarze zgromadzone są w przyklasztornym muzeum. Od 1998 roku cystersi podejmowali kilka prób wznowienia produkcji.

Drugie życie piwa

W 2003 roku reprezentująca interesy klasztoru cysterskiego w Szczyrzycu spółka Dominium podpisała umowę z Browarem Belgia, na mocy której w Kielcach rozpoczęto w 2004 roku licencyjną produkcję piwa marki Frater. W 2007 roku po namówieniu lokalnych przedsiębiorców do współpracy udało się podjąć kroki w celu rewitalizacji zakładu w formie browaru rzemieślniczego pod nazwą Szczyrzycki Browar Cystersów. Od 2009 roku w browarze klasztornym w Szczyrzycu trwają prace, których celem jest reaktywacja produkcji. Budynek zakładu gruntownie wyremontowano i zmodernizowano. W dawnej słodowni został urządzony pensjonat z salą koncertową – Gościniec św. Benedykta.

Piwo z boskiego źródła

Ponadto w 2008 roku z inicjatywy lokalnych przedsiębiorców w Szczyrzycu powstał drugi browar. Mieści się on w pobliżu klasztoru w Restauracji Regionalnej Marysia. Zrealizowany został w koncepcji browaru restauracyjnego. Wprost na oczach spragnionych warzy się według tradycyjnych receptur trzy gatunki piwa: Pils 12, Pils 14 oraz oparte na „dwunastce” Miodowe o specyficznym, słodkawym posmaku. Wszystkie piwa są niefiltrowane, wyglądają na mętne. Jako piwa tradycyjne, czyli żywe, nie są pasteryzowane, muszą być przechowywane w temperaturze poniżej 6 stopni i wypite nie później niż miesiąc od uwarzenia. Sekret stanowi oczywiście doskonała woda pochodząca ze źródła nazywanego Boskim, tego samego, które wybrali piwowarzy w XVII wieku.

Artykuł pochodzi ze strony www.szczyzyc.info.pl
Fot.