Autor: Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie, Licencja: ©
To książka, która zawiera opisy 765 roślin leczniczych wraz z ich leczniczym zastosowaniem.
Autorem Zielnika... jest Szymon Syreniusz (ok. 1540–1611),
lekarz i botanik, profesor Akademii Krakowskiej.
Dzieło zawiera opisy 765 roślin leczniczych wraz z
ich leczniczym zastosowaniem. Monografia zawiera drzeworytnicze wizerunki
roślin. Jak wynika z tytułu, był on przeznaczony lekarzom, Aptekarzom, Cyrulikom, Barbirzom,
Roztrucharzom, końskiem lekarzom, Mastalerzom Ogrodnikom Kuchmistrzom,
kucharzom, Synkarzom, Gospodarzom, Mamkom, Paniom Pannom y tym wszytkim ktorzy
sie kochaia y obieruia w lekarstwach.
Oprócz przepisów na leki
można w nim znaleźć również przepisy potraw, sposoby zwalczania szkodników,
leczenia bydła domowego itd., a także dawne ludowe zwyczaje i obrzędy związane
z roślinami. Druk Zielnika...,
rozpoczęty w krakowskiej oficynie Mikołaja Loba, ukończono w roku 1613 w
drukarni Bazylego Skalskiego, dzięki wsparciu finansowemu Anny Wazówny, siostry
króla Zygmunta III Wazy. Dzieło, nad którym autor pracował ponad 30 lat, nosi
tytuł: Zielnik
Herbarzem z ięzyka Łacinskiego zowią. To iest Opisanie własne imion, kształtu,
przyrodzenia, skutkow, y mocy Zioł wszelakich Drzew, Krzewin y korzenia ich,
Kwiátu, Owocow, Sokow Miasg, Zywic y korzenia do potraw zaprawowania. Tak
Trunkow, Syropow, Wodek, Likworzow, Konfitor, Win rozmaitych, Prochow, Soli z
zioł czynioney; Maści, Plastrow. Przytym o Ziomach y Glinkach rożnych: o
Kruscach Perłach y drogich Kamieniach (…).
Co mówi o nim inny znajdujący się w zbiorach WMM eksponat — Zielnik Szymona Syreniusza?
Wśród roślin leczniczych utrwalonych na witrażu, który można oglądać w Muzeum Farmacji UJ w Krakowie, znajduje się tojad o niebieskim kwiatostanie, który według mitologii greckiej powstał ze śliny Cerbera pilnującego bram Hadesu.
Opracowanie: Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie, Redakcja WMM.
Źródło: www.muzea.malopolska.pl.
Zielnik Szymona Syreniusza, prawa do obiektu
Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie.
Prawa do wizerunków cyfrowych: domena publiczna.
Digitalizacja: RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski.