Nazwa „Łemko”, „Łemkini”, „Łemkowszczyzna” powstała w I połowie XIX wieku i najprawdopodobniej pochodzi od rzekomo nadużywanego przez ludność, zwaną później Łemkami, słowa „lem” (po polsku: tylko). Nazwa ta, początkowo przezwiskowa i pejoratywna, z czasem przyjęła się – używali jej zarówno sami Łemkowie, jak i ich sąsiedzi. Nie stosuje się jej w odniesieniu do słowackich Rusinów. 

Język Łemków, podobnie jak ich kultura materialna i symboliczna, stanowi wypadkową wpływów słowackiego, polskiego, cerkiewnosłowiańskiego (języka liturgii w Cerkwi Prawosławnej), ruskiego oraz węgierskiego. Jego cechą jest, podobnie jak w języku polskim, stały akcent, padający na przedostatnią sylabę. Tak jak wszystkie języki wschodniosłowiańskie, język łemkowski jest zapisywany cyrylicą. 

Religia Łemków nie jest jednolita – spaja ją wschodni obrządek, jednak od czasu konfliktów religijnych między zwolennikami grekokatolicyzmu i prawosławia, trwających w okresie międzywojennym na Łemkowszczyźnie, Łemkowie są pod tym względem podzieleni. 

Odmienność łemkowskiej kultury wyznacza przede wszystkim wschodni obrządek od wpływów moskiewskiego patriarchatu. Na górzystych ziemiach Łemkowszczyzny jej mieszkańcy wykształcili swoje specyficzne zwyczaje i obrzędy, wyróżniające ich spośród polskich sąsiadów. 

Szczególnie barwne jest składające się z wielu etapów tradycyjne łemkowskie wesele. Rozpoczyna się ono od swatów i zaręczyn, potem następują wieczory kawalerski i panieński. W dzień ślubu w domu panny młodej ma miejsce pożegnanie przyszłej mężatki z rodzicami, a pan młody musi zorganizować wyprawę po swoją wybrankę. Kiedy panna młoda zostanie zdobyta przez orszak pana młodego, przyszli małżonkowie udają się do cerkwi, gdzie następuje ceremonia zaślubin. Aby młoda była w pełni przyjęta do nowej rodziny i nowego stanu, prowadzi się ją nad rzekę w celu obmycia. Następnie rodzina pana młodego obdarowuje jego małżonkę i ostatecznie przyjmuje do rodziny. Dopiero wtedy pan młody może zatańczyć ze swoją żoną. 

Dwa najważniejsze święta religijne okresu zimowego to Boże Narodzenie i święto Jordanu. Wigilia łemkowska różni się od polskiej nie tylko datą (wypada 6 stycznia według kalendarza juliańskiego), ale i charakterem. Rodzinny wymiar wieczerzy dopełnia wiara w obecność dusz zmarłych przodków w tym dniu oraz ich szczególna aktywność. W zależności od zamożności gospodarzy przygotowuje się 12, 9 lub 7 potraw wigilijnych, a zamiast opłatka dzieli się prosforą (kwaśnym chlebem liturgicznym) lub specjalnie na ten cel wypiekanymi bułeczkami. Z uwagi na obecność krążących w ten wieczór po izbie dusz zmarłych, należy zachowywać szczególną ostrożność, by ich nie obrazić, nie skrzywdzić, a nakarmić je i napoić, zostawiając resztki z wieczerzy na wigilijnym stole. Domownicy powinni opasać nogi stołu łańcuchem – by spajał rodzinę – a pod stołem położyć ostre narzędzia – by nie zagrażały domownikom, a dawały siłę oraz bezpieczeństwo.

Bardzo uroczysty charakter ma święto Jordanu (19 stycznia), czyli poświęcenie wód na pamiątkę Chrztu Pańskiego. Poprzedza je wigilia, podobna w swej wymowie do bożonarodzeniowej. Następnego dnia, po porannej mszy świętej, wierni udają się nad rzekę lub strumień, a ksiądz wycina w lodzie kształt krzyża. Obok umieszcza się stół, a na nim kładzie akcesoria niezbędne do poświęcenia wody, między innymi drewniany krzyż i trójramienny świecznik, które następnie ksiądz zanurza w wodzie. Od tej chwili woda jest poświęcona i ma wiele cennych właściwości – kropi się nią zagrodę i obejście, zostawia się też jej nieco na wypadek choroby. Także domowe zwierzęta zostają pokropione, by woda chroniła je przed chorobami. 

Strój Łemków nie różnił się znacząco od większości strojów karpackich noszonych przez górali mieszkających na terytorium Polski, Słowacji, Ukrainy, Rumunii, Węgier. Wyrabiano go dawniej z materiałów dostępnych we własnym gospodarstwie (płótno, len, sukno), z czasem zastępując niektóre elementy materiałami fabrycznymi. To spowodowało ostateczne zróżnicowanie się stroju w zależności od dostępności towarów. Strój Łemków, w porównaniu ze strojem huculskim czy podhalańskim, jest skromny. Na lnianą koszulę, czyli soroczkę, zarówno kobieta, jak i mężczyzna zakładali tak zwany lajbyk, czyli rodzaj kamizelki. Łemko zimą nosił brązowe, wełniane spodnie – chołośnie, a latem jasne, lniane nohałky. Na chłodne dni zakładał także czuhę – rodzaj wełnianej kurtki, przeważnie białej lub brązowej, a także używany po północnej stronie Karpat wyłącznie przez Łemków i traktowany przez nich, jako etniczny symbol, wyróżniający ich na tle innych górali karpackich, szeroki, wełniany, brązowy płaszcz z kapturem i zaszytymi rękawami, służącymi jako kieszenie.

Łemkini na białą soroczkę zakładała samodziałowy lajbyk i hunię. Bogate gospodynie łemkowie miały też haftowane kożuszki. Spódnicę z samodziału i zapaskę barwiono (tzn. drukowano) ręcznie. Panny nosiły na głowach chustki lub chodziły z gołą głową, mężatki zakładały czepiec, na który wdziewały także chustkę. 

Tak jak wszyscy górale karpaccy, Łemkowie nosili kierpce. Tylko najbogatsi mieli buty z cholewami.